Vì sao đau cột sống ngày càng phổ biến ở dân văn phòng?
Vì sao đau cột sống ngày càng phổ biến ở dân văn phòng?
1. Bức tranh chung về tình trạng đau cột sống ở dân văn phòng
Trong thời đại số, công việc văn phòng ngày càng chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu lao động. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển này là làn sóng các bệnh lý xương khớp, đặc biệt là đau cột sống, đang gia tăng đáng kể trong nhóm nhân viên hành chính, kế toán, nhân sự, thiết kế, IT và các ngành nghề ngồi nhiều. Cột sống – vốn là trụ cột giữ thăng bằng cho toàn thân – lại thường bị lãng quên hoặc chịu áp lực quá mức khi ngồi làm việc kéo dài sai tư thế.
Theo nhiều nghiên cứu lâm sàng, hơn 80% dân văn phòng từng ít nhất một lần đau lưng hoặc đau cổ vai gáy do liên quan đến tư thế ngồi và loại ghế sử dụng. Vấn đề không chỉ là mỏi cơ, tê bì chân tay mà còn là dấu hiệu báo trước các bệnh lý thoái hóa, thoát vị đĩa đệm, vẹo cột sống…
Vậy nguyên nhân cụ thể là gì? Cơ chế tác động ra sao? Và làm sao để phòng tránh?
»»» Bạn đang đọc: Vì sao đau cột sống ngày càng phổ biến ở dân văn phòng?
2. Những nguyên nhân chính gây đau cột sống ở dân văn phòng
2.1. Ngồi sai tư thế kéo dài
Tư thế ngồi là yếu tố đầu tiên tác động tiêu cực đến cột sống. Những thói quen xấu như:
Gù lưng
Rướn cổ ra phía trước
Vai trùng xuống
Vặn người sang một bên
Bắt chéo chân trong thời gian dài
… là những tư thế không cân đối, khiến cột sống bị lệch trọng tâm, gây co cứng cơ cạnh sống, lâu dài gây thoái hóa cột sống cổ hoặc thắt lưng.
2.2. Ghế không đạt tiêu chuẩn công thái học
Một chiếc ghế quá cứng, không có đệm ngồi đàn hồi, thiếu tựa lưng hoặc tựa đầu, độ cao không thể điều chỉnh… sẽ khiến người sử dụng phải “gồng mình” trong suốt thời gian ngồi. Việc không có sự hỗ trợ phù hợp cho vùng thắt lưng và cổ gáy sẽ khiến cột sống bị đè nén liên tục, dẫn đến đau nhức và biến dạng cấu trúc.
2.3. Không vận động xen kẽ trong ngày
Làm việc liên tục nhiều giờ liền mà không thay đổi tư thế, không đứng dậy vận động sẽ khiến máu khó lưu thông, các nhóm cơ bị chai cứng, đặc biệt là cơ lưng và cơ bụng – những vùng có vai trò bảo vệ cột sống. Sự thiếu linh hoạt này là yếu tố gây đau thắt lưng và lưng trên rất phổ biến.
2.4. Màn hình và bàn làm việc đặt sai vị trí
Nếu màn hình máy tính đặt quá cao hoặc quá thấp, bàn làm việc quá cao hoặc quá thấp khiến người dùng phải ngẩng lên hoặc cúi xuống thường xuyên cũng là nguyên nhân làm sai tư thế cột sống cổ và lưng trên. Sau thời gian dài, điều này có thể dẫn đến gù lưng, thoái hóa đốt sống cổ.
2.5. Tâm lý căng thẳng kéo dài
Áp lực công việc kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn dẫn đến căng cứng cơ vùng vai gáy và lưng, khiến cột sống mất linh hoạt. Nhiều người bị đau cột sống nhưng lại do nguyên nhân khởi phát từ stress và rối loạn lo âu, điều này cho thấy yếu tố tinh thần cũng đóng vai trò lớn.
3. Các dạng đau cột sống phổ biến ở nhân viên văn phòng
3.1. Đau cột sống cổ
Thường do cúi nhìn màn hình máy tính trong thời gian dài hoặc sử dụng laptop không có chân đỡ. Người bệnh cảm thấy cứng cổ, đau vùng gáy, nhức đầu sau, thậm chí có thể lan xuống vai hoặc cánh tay.
3.2. Đau lưng trên (lưng giữa)
Thường gặp ở những người gù vai hoặc không có tựa lưng phù hợp, dẫn đến mỏi cơ vùng giữa lưng, đặc biệt khi ngồi lâu không thay đổi tư thế.
3.3. Đau thắt lưng
Là dạng đau phổ biến nhất, thường do thiếu hỗ trợ vùng thắt lưng, ghế ngồi quá thấp, bàn làm việc cao gây lệch trục ngồi. Đau có thể âm ỉ hoặc thành cơn cấp nếu có kèm thoát vị đĩa đệm.
3.4. Đau lan xuống chân (hội chứng thần kinh tọa)
Khi các dây thần kinh từ cột sống bị chèn ép (thường ở vùng thắt lưng), đau có thể lan dọc mông xuống đùi, bắp chân hoặc bàn chân. Đây là dấu hiệu nghiêm trọng cần theo dõi.
»»» Xem thêm bài viết: Chọn ghế thế nào để ngăn chặn hội chứng chân không yên?
4. Hệ lụy nếu không điều trị sớm đau cột sống
Nếu đau cột sống bị bỏ qua hoặc điều trị sai cách, có thể gây ra các biến chứng lâu dài:
Thoát vị đĩa đệm: Gây chèn ép thần kinh, đau lan và mất chức năng vận động.
Thoái hóa đốt sống: Khi các đốt sống bị mài mòn, không còn khả năng đỡ cơ thể linh hoạt.
Cong, vẹo cột sống: Tư thế sai kéo dài khiến xương bị lệch trục, gây ảnh hưởng toàn thân.
Teo cơ: Do không vận động đúng cách, cơ hỗ trợ cột sống bị teo yếu dần.
Ảnh hưởng đến nội tạng: Tư thế sai cũng có thể chèn ép các cơ quan trong ổ bụng, gây rối loạn tiêu hóa, hô hấp.
5. Giải pháp cải thiện đau cột sống cho dân văn phòng
5.1. Chọn ghế đạt chuẩn công thái học
Một chiếc ghế văn phòng phù hợp nên có:
Tựa lưng cong hình chữ S, hỗ trợ phần lưng dưới.
Tựa đầu điều chỉnh được, giảm áp lực lên cổ.
Đệm ngồi đàn hồi, vừa mềm vừa nâng đỡ tốt.
Chiều cao ghế điều chỉnh được, phù hợp với chiều cao bàn làm việc.
Bánh xe linh hoạt, giúp thay đổi vị trí ngồi dễ dàng.
5.2. Điều chỉnh tư thế làm việc đúng
Giữ lưng thẳng, vai thả lỏng, chân đặt phẳng trên sàn.
Màn hình nên ngang tầm mắt, không quá cao hay quá thấp.
Không bắt chéo chân hoặc vắt chân lên ghế.
5.3. Tạo thói quen vận động nhẹ giữa giờ
Sau mỗi 30 – 45 phút nên đứng dậy đi lại, vươn vai.
Thực hiện các bài tập kéo giãn cột sống, yoga văn phòng.
Có thể sử dụng bàn nâng hạ để thay đổi tư thế giữa ngồi và đứng.
5.4. Giảm căng thẳng tinh thần
Quản lý thời gian làm việc hiệu quả.
Nghỉ ngắn vài phút sau mỗi 1 – 2 giờ làm việc.
Kết hợp nghe nhạc nhẹ, tập thở sâu giúp thư giãn cơ vùng lưng và cổ.
6. Xu hướng thiết kế ghế giúp giảm đau cột sống
Ngày càng nhiều đơn vị phát triển ghế thông minh hỗ trợ tư thế. Các tính năng phổ biến gồm:
Cảm biến nhắc người dùng thay đổi tư thế khi ngồi quá lâu.
Chất liệu lưới thoáng khí giảm tích nhiệt vùng lưng.
Tựa lưng và ghế có thể điều chỉnh theo trọng lượng và dáng người.
Hệ thống massage nhẹ cho lưng và cổ.
Đây là xu hướng quan trọng giúp dân văn phòng bảo vệ cột sống hiệu quả hơn trong kỷ nguyên ngồi nhiều.
7. Kết luận
Đau cột sống không còn là vấn đề riêng của người lớn tuổi, mà đang trở thành “bệnh văn phòng” rất phổ biến do sai tư thế ngồi, ghế không phù hợp và thói quen làm việc tĩnh tại kéo dài. Việc đầu tư vào một chiếc ghế tốt, rèn luyện tư thế đúng và tăng cường vận động nhẹ mỗi ngày là những hành động thiết thực nhất để phòng tránh tổn thương cột sống lâu dài.
Một môi trường làm việc hiện đại không chỉ là nơi có máy tính và bàn giấy tiện nghi, mà còn cần được thiết kế để bảo vệ sức khỏe xương khớp cho người lao động – trong đó, chiếc ghế là yếu tố đóng vai trò trung tâm.
