Tư thế ngồi ghế và ảnh hưởng đến cột sống cổ
Tư thế ngồi ghế và ảnh hưởng đến cột sống cổ
Trong xã hội hiện đại, việc ngồi làm việc trước máy tính trong thời gian dài đã trở thành thói quen phổ biến của rất nhiều người, đặc biệt là dân văn phòng. Tuy nhiên, điều ít người quan tâm là tư thế ngồi ghế không đúng có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cột sống cổ. Cột sống cổ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phần đầu, giữ thăng bằng và truyền tải thông tin thần kinh giữa não bộ và phần còn lại của cơ thể. Khi cột sống cổ bị ảnh hưởng, không chỉ gây đau đớn mà còn làm suy giảm hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống.
1. Cấu trúc và vai trò của cột sống cổ
Cột sống cổ bao gồm 7 đốt sống đầu tiên (C1 đến C7) và có độ cong tự nhiên hình chữ “C”. Nó có vai trò nâng đỡ đầu – một bộ phận có trọng lượng khoảng 4–5kg, đồng thời giúp duy trì khả năng vận động linh hoạt như xoay, nghiêng, gập đầu. Các đốt sống cổ còn bao bọc và bảo vệ tủy sống cổ, nơi truyền tín hiệu giữa não và cơ thể.
Nếu tư thế ngồi sai kéo dài trong nhiều giờ mỗi ngày, sự sai lệch từ tư thế lý tưởng sẽ gây ra căng thẳng không cần thiết lên các cơ, dây chằng và đốt sống cổ.
»»» Bạn đang đọc: Tư thế ngồi ghế và ảnh hưởng đến cột sống cổ
2. Những tư thế ngồi sai thường gặp
Một số tư thế ngồi phổ biến nhưng sai cách mà nhiều người mắc phải:
Ngồi cúi đầu về phía trước quá nhiều.
Ghế quá thấp khiến người phải ngẩng cổ để nhìn màn hình.
Tựa lưng không đầy đủ dẫn đến việc cổ phải cố gắng giữ thăng bằng cho đầu.
Ngồi vẹo một bên, nghiêng cổ hoặc chống cằm.
Không điều chỉnh chiều cao màn hình phù hợp khiến cổ luôn trong trạng thái gập hoặc ngẩng.
Những thói quen này dần hình thành các áp lực không đều lên đốt sống cổ, khiến cột sống mất đi độ cong tự nhiên và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe.
3. Tác động trực tiếp đến cột sống cổ
3.1. Tăng áp lực lên đốt sống
Với mỗi centimet đầu gập về phía trước, cột sống cổ phải chịu thêm khoảng 4–5kg áp lực. Khi bạn cúi đầu xuống nhìn màn hình hoặc điện thoại, tổng trọng lượng mà đốt sống cổ phải chịu có thể lên đến 20–25kg. Điều này dễ dẫn đến tổn thương cấu trúc mô mềm, thoái hóa đốt sống và đau cổ mãn tính.
3.2. Gây co cứng cơ cổ – vai – gáy
Tư thế sai làm cho các cơ ở cổ và vai phải hoạt động quá mức để giữ đầu ở vị trí. Việc này dẫn đến co cứng cơ, đau nhức dai dẳng, đặc biệt là khi làm việc liên tục mà không nghỉ ngơi.
3.3. Thoát vị đĩa đệm cổ
Đây là tình trạng nhân nhầy trong đĩa đệm bị đẩy ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống. Thoát vị đĩa đệm cổ thường xảy ra ở những người ngồi lâu sai tư thế, gây tê tay, yếu cơ, thậm chí ảnh hưởng đến vận động.
3.4. Hội chứng cổ văn phòng
Còn gọi là “text neck” – hội chứng cổ gập, biểu hiện bằng đau âm ỉ ở vùng cổ, lan xuống vai và lưng trên. Đây là một trong những hậu quả phổ biến do tư thế ngồi sai và kéo dài thời gian sử dụng thiết bị công nghệ.
»»» Xem thêm bài viết: Mối liên hệ giữa ghế xoay và cảm giác chóng mặt
4. Tư thế ngồi đúng để bảo vệ cột sống cổ
Để giảm thiểu các vấn đề liên quan đến cột sống cổ, việc duy trì tư thế ngồi đúng là yếu tố then chốt. Một số nguyên tắc tư thế đúng bao gồm:
Giữ đầu thẳng, cằm song song với mặt đất, không gập về phía trước hoặc ngửa ra sau.
Mắt ngang tầm với màn hình máy tính. Nếu cần, nâng màn hình lên hoặc sử dụng giá đỡ.
Giữ lưng thẳng, tựa đầy đủ vào lưng ghế.
Vai thả lỏng, không nhô về phía trước hay nâng lên quá cao.
Đặt hai bàn chân phẳng trên sàn hoặc sử dụng bệ kê chân.
Sử dụng ghế có tựa lưng và hỗ trợ cổ.
5. Vai trò của ghế văn phòng trong việc hỗ trợ tư thế
Một chiếc ghế tốt không chỉ mang lại sự thoải mái mà còn có thể hỗ trợ tư thế lý tưởng, từ đó giảm nguy cơ tổn thương cho cột sống cổ. Một số đặc điểm ghế phù hợp bao gồm:
5.1. Tựa lưng có độ ngả và hỗ trợ thắt lưng
Điều này giúp giảm tải áp lực lên toàn bộ cột sống, bao gồm cả cổ, bằng cách giữ cho cột sống ở trạng thái cong tự nhiên.
5.2. Tựa đầu điều chỉnh được
Tựa đầu giúp đỡ cổ khi nghỉ ngơi hoặc làm việc trong thời gian dài. Nó đặc biệt hữu ích cho những người làm việc máy tính nhiều giờ mỗi ngày.
5.3. Chiều cao ghế điều chỉnh linh hoạt
Ghế quá thấp hoặc quá cao khiến người ngồi có xu hướng cúi hoặc ngẩng đầu – đều không tốt cho cột sống cổ.
5.4. Tay ghế hỗ trợ thư giãn vai
Tay ghế giúp tránh việc thả lỏng tay sai cách, hạn chế tình trạng nâng vai và co cứng cơ cổ – vai.
6. Các biện pháp hỗ trợ thêm
Bên cạnh tư thế ngồi và ghế phù hợp, một số biện pháp bổ trợ giúp tăng cường sức khỏe cột sống cổ:
6.1. Nghỉ ngơi và vận động nhẹ
Cứ sau mỗi 30–45 phút làm việc, nên đứng dậy đi lại, xoay cổ, kéo giãn nhẹ nhàng để thư giãn cơ bắp.
6.2. Tập thể dục cổ vai gáy
Các bài tập như xoay đầu, nghiêng cổ, kéo giãn vai gáy giúp tăng tuần hoàn máu và duy trì độ linh hoạt cho các khớp.
6.3. Massage hoặc vật lý trị liệu định kỳ
Những phương pháp này giúp giải tỏa căng thẳng vùng cổ – vai – gáy, đặc biệt với người đã xuất hiện triệu chứng đau mỏi.
6.4. Sử dụng công cụ hỗ trợ
Có thể dùng gối kê cổ, đệm thắt lưng, ghế công thái học để nâng cao hiệu quả bảo vệ cột sống cổ.
7. Hậu quả khi xem nhẹ tư thế ngồi
Nhiều người vẫn xem nhẹ tư thế ngồi sai vì nghĩ rằng chỉ gây đau nhẹ và có thể tự hết. Tuy nhiên, hậu quả lâu dài có thể rất nghiêm trọng:
Đau mãn tính không dứt, ảnh hưởng đến giấc ngủ và tâm lý.
Suy giảm hiệu suất làm việc và chất lượng sống.
Tổn thương tủy sống hoặc rễ thần kinh nếu không can thiệp sớm.
Tăng nguy cơ phẫu thuật can thiệp nếu xảy ra thoát vị nặng.
8. Kết luận
Tư thế ngồi ghế không đơn giản chỉ là thói quen cá nhân mà có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe cột sống cổ – một bộ phận quan trọng nhưng dễ bị tổn thương. Việc điều chỉnh tư thế đúng, kết hợp với lựa chọn ghế phù hợp và xây dựng lối sống vận động hợp lý sẽ giúp bạn phòng tránh nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Đừng đợi đến khi cơn đau xuất hiện mới bắt đầu thay đổi. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ cột sống cổ và nâng cao chất lượng sống của bạn.
