Tác động lâu dài đến hệ thống cơ xương nếu ngồi sai ghế
Tác động lâu dài đến hệ thống cơ xương nếu ngồi sai ghế
Trong môi trường làm việc hiện đại, việc ngồi ghế trong thời gian dài đã trở thành điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, ít ai nhận thức đầy đủ rằng tư thế ngồi sai và việc sử dụng loại ghế không phù hợp có thể gây ra hàng loạt hậu quả nghiêm trọng cho hệ thống cơ xương. Những tác động này không chỉ là đau mỏi thông thường mà còn kéo theo các bệnh lý mãn tính về xương khớp, ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện và chất lượng sống lâu dài.
1. Hệ cơ xương và vai trò trong cơ thể
Hệ cơ xương đóng vai trò là khung nâng đỡ và cho phép cơ thể vận động linh hoạt. Bộ khung xương gồm hơn 200 xương khác nhau kết nối với nhau qua các khớp, được nâng đỡ bởi hệ thống cơ, gân và dây chằng. Khi tư thế ngồi bị sai lệch hoặc ghế ngồi không hỗ trợ đúng, các bộ phận này phải chịu áp lực bất thường, dẫn đến thoái hóa và tổn thương kéo dài.
»»» Bạn đang đọc: Tác động lâu dài đến hệ thống cơ xương nếu ngồi sai ghế
2. Tư thế ngồi sai và ghế không phù hợp: mối nguy âm thầm
Ngồi sai ghế không phải là vấn đề chỉ ảnh hưởng tức thì. Nó là một quá trình tích tụ, nơi cơ thể dần thích nghi với sai lệch cho đến khi hậu quả bộc phát. Ghế không có đệm lưng, thiếu tựa cổ, không điều chỉnh được độ cao, hoặc không hỗ trợ cột sống đúng cách sẽ khiến người ngồi dễ bị lệch vai, cong cột sống, mất cân bằng cơ. Khi hiện tượng này kéo dài, hệ cơ xương phải làm việc quá mức để duy trì vị trí sai, dẫn đến tổn thương.
3. Ảnh hưởng đến cột sống: vấn đề phổ biến nhất
Cột sống là cấu trúc trung tâm nâng đỡ toàn bộ cơ thể, nhưng đồng thời cũng rất nhạy cảm với sai tư thế.
3.1. Cong vẹo cột sống
Ngồi lệch trọng tâm hoặc thiếu hỗ trợ từ đệm lưng lâu ngày sẽ khiến đường cong tự nhiên của cột sống bị biến dạng. Tình trạng cong vẹo bắt đầu ở đoạn thắt lưng hoặc lưng trên, sau đó lan rộng ra toàn bộ lưng và cổ, làm thay đổi hoàn toàn tư thế cơ thể.
3.2. Thoát vị đĩa đệm
Một trong những hệ quả nặng nề nhất là thoát vị đĩa đệm – tình trạng nhân nhầy trong đĩa đệm tràn ra ngoài, chèn ép vào dây thần kinh. Ngồi sai tư thế làm tăng áp lực cục bộ lên cột sống, đặc biệt ở vùng thắt lưng, gây rách bao xơ và dẫn đến bệnh lý này.
3.3. Thoái hóa cột sống sớm
Khi ghế không hỗ trợ đúng vị trí thắt lưng, các đốt sống không còn được bảo vệ đúng cách, dẫn đến sự mài mòn sụn khớp nhanh hơn bình thường. Hệ quả là đau lưng mãn tính, giảm độ linh hoạt và biến dạng cấu trúc.
»»» Xem thêm bài viết: Độ ngả lưng ghế bao nhiêu là tốt cho cột sống thắt lưng?
4. Tác động đến cơ và khớp vai, cổ
4.1. Cứng cổ và đau vai gáy
Ngồi làm việc với ghế không có tựa cổ hoặc chiều cao sai sẽ khiến vùng cổ liên tục phải gồng để giữ đầu. Việc này gây ra căng thẳng ở các nhóm cơ cổ, làm giảm lưu thông máu và dẫn đến hiện tượng cứng cổ, đau mỏi vai gáy kéo dài.
4.2. Viêm gân và đau khớp vai
Ghế không có tay vịn hoặc có tay vịn nhưng không đúng độ cao khiến cơ vai bị treo lơ lửng hoặc gồng liên tục. Sự căng cơ kéo dài là nguyên nhân chính dẫn đến viêm gân chóp xoay và thoái hóa khớp vai.
5. Ảnh hưởng đến vùng hông và chi dưới
5.1. Đau hông và khớp háng
Khi đệm ghế quá cứng, độ cao không phù hợp hoặc thiếu độ nghiêng linh hoạt, vùng hông phải chịu áp lực lớn. Lâu ngày, các khớp ở đây trở nên khô cứng, mất khả năng vận động tự nhiên và dễ bị viêm khớp.
5.2. Teo cơ và tê bì chân
Tư thế ngồi ép sát đùi vào ghế, đặc biệt là khi đệm không hỗ trợ đúng độ cong tự nhiên, có thể làm giảm tuần hoàn máu đến chân. Người ngồi lâu trong tư thế này thường gặp cảm giác tê bì, chuột rút, nặng hơn là teo cơ vùng mông và đùi.
5.3. Viêm khớp gối
Ghế quá cao hoặc quá thấp so với mặt đất làm thay đổi góc co duỗi của khớp gối. Khi cơ thể buộc phải giữ một góc gập bất thường trong thời gian dài, các sụn khớp bị chèn ép, dẫn đến viêm và đau khớp gối.
6. Mất cân bằng cơ thể và dáng đi sai lệch
Một hệ quả khác ít được chú ý là việc lệch cơ do ngồi lệch hoặc vẹo cột sống. Các nhóm cơ co kéo không đồng đều sẽ dẫn đến mất cân bằng toàn thân. Khi đứng lên đi lại, người đó sẽ mang theo thói quen sai tư thế, hình thành dáng đi gù, lệch vai, lệch hông và thậm chí chân không đều.
7. Tác động dây chuyền đến hệ thần kinh và nội tạng
7.1. Chèn ép dây thần kinh
Ghế sai chuẩn làm chèn ép vào các vùng thần kinh như thần kinh tọa, thần kinh đùi, thần kinh cổ. Biểu hiện là đau lan xuống chân, tê tay, hoặc yếu cơ. Những ảnh hưởng này kéo dài gây rối loạn cảm giác và vận động.
7.2. Ảnh hưởng đến tuần hoàn và hô hấp
Khi cột sống bị ép cong, dung tích phổi giảm, khiến khả năng hít thở bị hạn chế. Tình trạng thiếu oxy nhẹ nhưng liên tục khiến đầu óc uể oải, dễ mất tập trung và ảnh hưởng đến năng suất làm việc.
8. Phòng ngừa tổn thương cơ xương bằng ghế phù hợp
Để bảo vệ hệ cơ xương lâu dài, việc lựa chọn một chiếc ghế phù hợp không chỉ là giải pháp tức thời mà còn là đầu tư cho sức khỏe. Một số yếu tố cần có ở ghế văn phòng tiêu chuẩn:
Có tựa lưng ôm sát đường cong cột sống.
Điều chỉnh được độ cao để chân tạo góc 90 độ.
Tay vịn linh hoạt phù hợp với bàn làm việc.
Chất liệu đệm có độ đàn hồi và thoáng khí tốt.
Tựa đầu hỗ trợ cổ, đặc biệt khi làm việc với màn hình.
Ngoài ra, cần thay đổi tư thế thường xuyên, đứng dậy vận động sau mỗi 45–60 phút và tập các bài giãn cơ nhẹ nhàng để giảm áp lực lên hệ cơ xương.
9. Tái thiết lập nhận thức về “ngồi đúng”
Không phải cứ ngồi lâu là có hại, mà là ngồi không đúng cách mới là thủ phạm. Việc tái định nghĩa lại tư thế ngồi khoa học sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong việc điều chỉnh thói quen. Cần phổ cập kiến thức này từ sớm, nhất là trong môi trường giáo dục và công sở, nơi thói quen xấu dễ được hình thành.
Kết luận
Ngồi sai ghế không chỉ gây đau lưng hay mỏi vai gáy thông thường mà là nguyên nhân gốc rễ dẫn đến hàng loạt bệnh lý nguy hiểm liên quan đến hệ cơ xương. Những tổn thương âm thầm nhưng kéo dài có thể ảnh hưởng đến cả khả năng vận động, chất lượng sống và tinh thần làm việc. Vì vậy, hãy xem việc chọn ghế phù hợp như một phần của chiến lược bảo vệ sức khỏe lâu dài. Không chỉ chọn đúng ghế, mà còn phải ngồi đúng cách. Đây là bước khởi đầu quan trọng để duy trì một hệ cơ xương khỏe mạnh bền vững theo thời gian.
