Tác động của tựa tay ghế đến việc bảo vệ khớp vai
Tác động của tựa tay ghế đến việc bảo vệ khớp vai
Trong môi trường làm việc hiện đại, đặc biệt là văn phòng, ghế ngồi trở thành một vật dụng thiết yếu. Tuy nhiên, không phải ai cũng chú ý đến các chi tiết nhỏ trong thiết kế ghế, nhất là phần tựa tay ghế. Đa số người dùng thường quan tâm đến lưng tựa, đệm ngồi, nhưng ít ai nhận ra tựa tay ghế đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ khớp vai, phòng ngừa đau mỏi, căng cứng và thoái hóa khớp vùng này khi làm việc lâu dài. Bài viết sau đây sẽ đi sâu vào cơ chế, tác động và cách lựa chọn tựa tay ghế phù hợp để bảo vệ sức khỏe xương khớp, đặc biệt là khớp vai.
1. Tầm quan trọng của khớp vai trong hoạt động thường ngày
Khớp vai là một trong những khớp linh hoạt và phức tạp nhất của cơ thể con người. Nó cho phép cánh tay thực hiện các chuyển động xoay, nâng, duỗi và gập đa hướng. Trong môi trường văn phòng, hoạt động phổ biến là đánh máy, dùng chuột, cầm nắm đồ vật – tất cả đều liên quan trực tiếp đến khớp vai.
Tuy nhiên, do cấu trúc chuyển động rộng và không được bao bọc hoàn toàn bằng xương cứng, khớp vai dễ bị tổn thương nếu bị lặp lại chuyển động sai cách, chịu áp lực không cân đối hoặc duy trì tư thế bất lợi trong thời gian dài. Nếu không có điểm tựa ổn định từ phần tựa tay ghế, toàn bộ khối lượng của tay sẽ đè lên vai và vùng cổ, lâu ngày gây ra căng cơ, viêm khớp hoặc đau mãn tính.
»»» Bạn đang đọc: Tác động của tựa tay ghế đến việc bảo vệ khớp vai
2. Tác động của tư thế ngồi không có tựa tay
Một trong những nguyên nhân chính gây đau khớp vai ở dân văn phòng là tư thế ngồi không có điểm tựa cho cánh tay. Khi không có tựa tay:
Cơ vai phải liên tục căng để giữ cánh tay treo trên không.
Trọng lượng cánh tay truyền thẳng lên cổ và vai gây tăng áp lực.
Các cơ quanh cổ và bả vai như cơ thang, cơ ức đòn chũm bị kéo căng liên tục.
Gây rối loạn tuần hoàn vùng vai gáy và tê bì cánh tay.
Tăng nguy cơ viêm gân, viêm bao hoạt dịch, đặc biệt là hội chứng chèn ép vai.
Ngoài ra, việc dùng chuột máy tính trong thời gian dài mà không có tựa tay hỗ trợ còn dễ dẫn đến tình trạng đau vai lệch bên, do một bên tay luôn ở tư thế nâng nhẹ hoặc đưa về phía trước.
3. Vai trò của tựa tay ghế trong việc bảo vệ khớp vai
Phần tựa tay ghế không chỉ đơn giản là một bộ phận phụ trợ trong thiết kế mà đóng vai trò như một “bệ đỡ” cho cánh tay. Khi được thiết kế đúng chuẩn và bố trí phù hợp, tựa tay ghế mang lại nhiều lợi ích sức khỏe:
Giảm áp lực lên khớp vai: Khi đặt tay lên tựa, trọng lượng của cánh tay sẽ phân bố đều hơn, giảm gánh nặng lên vai.
Cải thiện tư thế làm việc: Tựa tay giữ cho khuỷu tay ở góc 90 độ, tránh nâng vai hoặc cúi gập.
Giảm nguy cơ đau cổ và vai gáy: Do cơ cổ không cần phải hoạt động bù trừ cho thiếu điểm tựa.
Hỗ trợ quá trình phục hồi sau chấn thương vai: Tựa tay giúp tránh chuyển động sai tư thế khi đang hồi phục.
Tăng hiệu quả công việc: Khi không bị căng cơ hay đau nhức vai, nhân viên tập trung tốt hơn và làm việc lâu hơn mà không mệt mỏi.
»»» Xem thêm bài viết: Tác động của ghế đến tốc độ lão hóa xương khớp
4. Những thiết kế tựa tay ghế phổ biến và ảnh hưởng đến vai
4.1. Tựa tay cố định
Đây là loại không điều chỉnh được độ cao hay vị trí. Mặc dù cung cấp điểm tựa cơ bản, nhưng nếu không phù hợp với vóc dáng người dùng, sẽ gây phản tác dụng:
Quá thấp: Tay không được đỡ đúng cách, vai vẫn phải gồng.
Quá cao: Làm nâng vai liên tục, gây căng cơ thang trên.
Không cân đối: Khi hai bên tựa tay không bằng nhau, cơ thể dễ bị lệch vai.
4.2. Tựa tay điều chỉnh độ cao
Đây là loại tối ưu hơn, cho phép người dùng điều chỉnh để phù hợp với chiều cao ghế, bàn làm việc và vị trí ngồi. Điều này giúp:
Giữ cho vai ở vị trí trung tính.
Tránh co rút hay duỗi quá mức khuỷu tay.
Cân bằng giữa hai bên vai.
4.3. Tựa tay 3D hoặc 4D
Tựa tay đa chiều có thể điều chỉnh chiều cao, chiều rộng, độ xoay và trượt trước-sau. Thiết kế này phù hợp với người làm việc nhiều giờ liên tục, sử dụng cả bàn phím và chuột. Tác động tích cực:
Hỗ trợ tốt cho cổ tay và cánh tay trong mọi tư thế.
Tối ưu hóa khả năng tùy chỉnh cho từng dáng người.
Giảm thiểu sai lệch tư thế khi thao tác máy tính.
5. Tựa tay ghế và phòng tránh bệnh lý vai phổ biến
Một số bệnh lý vai thường gặp ở dân công sở do tư thế ngồi sai và thiếu tựa tay:
Hội chứng chèn ép khớp vai: Xảy ra khi cơ và gân bị ép dưới xương bả vai do nâng tay sai cách.
Viêm gân chóp xoay: Do hoạt động sai tư thế lặp lại liên tục.
Viêm quanh khớp vai: Gặp ở người trên 40 tuổi, do lâu ngày khớp không được nghỉ ngơi.
Đau cơ thang mạn tính: Do nâng vai quá mức, cổ phải hoạt động bù trừ khi không có điểm tựa.
Việc sử dụng ghế có tựa tay chuẩn sẽ giúp phòng ngừa hoặc cải thiện rõ rệt các bệnh lý nêu trên.
6. Cách lựa chọn ghế văn phòng có tựa tay phù hợp
6.1. Kiểm tra khả năng điều chỉnh
Ưu tiên chọn loại có thể điều chỉnh độ cao tối thiểu từ 17–25cm so với mặt ghế. Tốt nhất nên chọn tựa tay 3D/4D.
6.2. Đệm tựa mềm mại, không quá cứng
Vật liệu nên là cao su non, mút memory foam hoặc bọc vải lưới thoáng khí để không gây áp lực lên khuỷu tay.
6.3. Chiều rộng phù hợp vai người dùng
Tựa tay quá hẹp làm tay bị ép vào thân người, còn quá rộng lại khiến phải vươn vai, mất cân bằng.
6.4. Phù hợp bàn làm việc
Tựa tay nên cao ngang với mặt bàn để dễ dàng thao tác mà không phải nâng vai hay cúi lưng.
7. Những thói quen sai lầm cần tránh khi sử dụng tựa tay
Chỉ đặt một tay lên tựa: Gây lệch vai, mất cân bằng tư thế.
Tựa quá nặng: Khi tì mạnh sẽ tạo áp lực lớn lên khớp khuỷu và truyền lực ngược lên vai.
Không điều chỉnh theo dáng người: Dùng ghế của người khác mà không chỉnh lại chiều cao tựa tay.
Ngồi quá xa tựa tay: Tay không được đỡ đúng cách gây mỏi vai.
Gập người về phía trước khi dùng máy tính: Tựa tay sẽ mất tác dụng nếu không giữ thẳng lưng.
8. Kết luận
Phần tựa tay ghế tuy nhỏ nhưng giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ khớp vai và hệ cơ xương vùng lưng-trên. Một chiếc ghế tốt với thiết kế tựa tay thông minh có thể giảm thiểu áp lực lên vai, phòng ngừa các bệnh lý mãn tính và hỗ trợ người dùng duy trì hiệu suất làm việc cao trong thời gian dài.
Chọn đúng ghế không chỉ là đầu tư vào sự thoải mái mà còn là đầu tư cho sức khỏe lâu dài của chính bạn. Hãy lắng nghe cơ thể và lựa chọn một chiếc ghế phù hợp, đặc biệt là phần tựa tay, để luôn có một tư thế làm việc khoa học, an toàn và bền vững.
