Sự liên hệ giữa chất liệu ghế và độ căng cơ khi làm việc dài hạn
Sự liên hệ giữa chất liệu ghế và độ căng cơ khi làm việc dài hạn
Trong môi trường làm việc hiện đại, con người dành trung bình 6–8 giờ mỗi ngày để ngồi trên ghế, đặc biệt là dân văn phòng. Vì thế, sự thoải mái, nâng đỡ và hỗ trợ tư thế từ chiếc ghế không chỉ giúp tăng hiệu suất làm việc mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất, đặc biệt là hệ cơ xương khớp. Một yếu tố quan trọng nhưng thường bị xem nhẹ chính là chất liệu của ghế – thành phần cấu tạo nên mặt ngồi, lưng tựa, tay vịn và phần đệm. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết mối liên hệ giữa chất liệu ghế và độ căng cơ khi người dùng ngồi làm việc trong thời gian dài.
1. Căng cơ là gì và vì sao dân văn phòng dễ mắc phải?
Căng cơ (muscle tension) là trạng thái các sợi cơ bị co rút liên tục, không có điều kiện giãn ra. Hiện tượng này thường xảy ra ở vùng lưng dưới, cổ, vai gáy và đùi sau – những vùng chịu nhiều áp lực trong tư thế ngồi. Khi một người ngồi sai tư thế hoặc ngồi trên một chiếc ghế kém hỗ trợ, các cơ này phải làm việc quá mức để giữ thăng bằng, từ đó gây ra mệt mỏi, đau nhức, thậm chí dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như thoát vị đĩa đệm, rối loạn thần kinh hoặc tê bì tay chân.
»»» Bạn đang đọc: Sự liên hệ giữa chất liệu ghế và độ căng cơ khi làm việc dài hạn
2. Chất liệu ghế – yếu tố quyết định sự thoải mái và sức khỏe
Ghế ngồi không chỉ đơn thuần là khung sắt hoặc nhựa. Các bộ phận như đệm ngồi, lưng tựa, tay vịn, tựa đầu và chân ghế đều sử dụng nhiều loại chất liệu khác nhau. Mỗi loại chất liệu có đặc tính riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phân bổ áp lực, khả năng đàn hồi và thoáng khí, từ đó tác động đến mức độ căng cơ của người sử dụng.
3. So sánh các loại chất liệu phổ biến và ảnh hưởng đến cơ thể
3.1. Đệm mút PU truyền thống
Đệm mút PU (Polyurethane) là chất liệu phổ biến nhất trong các loại ghế văn phòng nhờ chi phí thấp, độ đàn hồi vừa phải. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, đệm PU có xu hướng xẹp, mất đi độ nâng đỡ ban đầu. Khi người dùng ngồi trên lớp đệm đã chai cứng, phần mông và đùi sẽ chịu áp lực trực tiếp lên xương chậu và cơ mông. Kết quả là gây căng cơ vùng lưng dưới và ảnh hưởng đến dây thần kinh tọa.
3.2. Đệm memory foam (mút hoạt tính)
Memory foam có khả năng ghi nhớ hình dạng cơ thể và phân bổ lực đều. Loại đệm này giúp giảm áp lực lên các điểm tiếp xúc như xương chậu và đùi sau. Đồng thời, nó giúp cơ thể duy trì tư thế ngồi ổn định mà không phải căng cơ để giữ thăng bằng. Tuy nhiên, memory foam có nhược điểm là khả năng thoát khí kém nếu không có lớp lưới bọc bên ngoài.
3.3. Chất liệu lưới (Mesh)
Lưng ghế bằng lưới đang ngày càng phổ biến. Chất liệu này có ưu điểm vượt trội về độ thoáng khí, đặc biệt phù hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Ghế lưới giúp cơ lưng và vai gáy giảm bớt sự tích tụ nhiệt – nguyên nhân gây mỏi và căng cứng cơ sau vài giờ ngồi. Tuy nhiên, nếu lưới quá căng hoặc không có phần đệm hỗ trợ, lưng dưới có thể không được nâng đỡ đủ, dẫn đến căng cơ vùng thắt lưng.
3.4. Chất liệu da (da thật hoặc da công nghiệp)
Ghế da mang lại cảm giác sang trọng, êm ái nhưng thường giữ nhiệt, dễ gây nóng khi sử dụng lâu. Nhiệt độ cao khiến cơ thể đổ mồ hôi, gây cảm giác dính rít, tạo điều kiện cho cơ phải làm việc nhiều hơn để giữ tư thế, từ đó gây căng cơ. Da thật thường mềm và dễ thích ứng với cơ thể hơn da PU, nhưng giá thành cao và khó bảo quản.
»»» Xem thêm bài viết: Đau ngón tay do vị trí tay không chuẩn khi dùng ghế
4. Những thiết kế ghế tốt giúp giảm căng cơ
Chất liệu không thể tách rời khỏi thiết kế tổng thể. Một chiếc ghế chất liệu tốt nhưng thiết kế sai vẫn khiến người dùng bị đau mỏi. Dưới đây là một số yếu tố thiết kế nên đi kèm với chất liệu phù hợp:
4.1. Đệm ngồi có độ cong nâng đỡ hông
Đệm nên được thiết kế theo dạng lõm ở giữa, cao nhẹ ở viền để hỗ trợ nâng đỡ phần mông và hông. Memory foam hoặc lưới đệm đàn hồi cao là lựa chọn tốt nhất.
4.2. Lưng ghế có hỗ trợ thắt lưng
Lưng ghế bằng lưới nên đi kèm thanh đỡ thắt lưng di động hoặc có độ cong hình chữ S. Chất liệu lưới cần có đàn hồi vừa phải để nâng đỡ cột sống.
4.3. Tay vịn 3D hoặc 4D có đệm mút nhẹ
Tay vịn làm bằng nhựa cứng lâu dài sẽ gây căng cơ tay, vai và cổ. Tay vịn bọc mút, hoặc da, có thể điều chỉnh linh hoạt, giúp vai thả lỏng và hạn chế co rút cơ.
4.4. Tựa đầu hỗ trợ cổ
Tựa đầu nên được làm bằng memory foam hoặc lưới đàn hồi cao để đỡ cổ trong tư thế ngả lưng. Chất liệu cứng sẽ làm cổ phải tự giữ trọng lượng đầu, dễ gây căng vùng gáy.
5. Các dấu hiệu nhận biết ghế không phù hợp gây căng cơ
Người dùng thường không để ý ghế ngồi của mình có thực sự hỗ trợ tốt không. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy chất liệu hoặc thiết kế ghế đang khiến bạn bị căng cơ:
Cảm giác đau nhức lưng dưới sau 1–2 giờ ngồi làm việc.
Tê chân, đặc biệt là vùng đùi sau hoặc bắp chân.
Căng vai gáy, khó xoay cổ hoặc đau nửa đầu.
Cảm giác cứng cơ vùng mông khi đứng dậy.
Có vết lõm hoặc hằn trên da sau khi rời khỏi ghế.
6. Cách lựa chọn ghế phù hợp để giảm căng cơ
Dưới đây là một số tiêu chí giúp lựa chọn ghế có chất liệu phù hợp:
Ưu tiên chất liệu đệm memory foam nếu bạn ngồi trên 6 giờ/ngày.
Chọn ghế có lưng lưới đàn hồi tốt, thoáng khí, nhưng cần có hỗ trợ thắt lưng.
Tay vịn nên bọc mềm, tránh tay nhựa cứng gây mỏi vai.
Da thật tốt hơn da PU, nếu bạn cần sự sang trọng và ngồi không quá lâu.
Kiểm tra độ hồi phục của đệm: ngồi thử ít nhất 15 phút để cảm nhận độ lún và độ nâng đỡ.
7. Chăm sóc cơ thể khi phải làm việc với ghế quá lâu
Dù chất liệu ghế có tốt đến đâu, nếu không thay đổi tư thế hoặc nghỉ giải lao, bạn vẫn có thể bị căng cơ. Một số cách để phòng tránh:
Cứ 30 phút nên đứng dậy, vươn vai hoặc đi lại trong 2–5 phút.
Tập bài kéo giãn cổ và vai gáy nhẹ nhàng ngay tại ghế.
Luân phiên thay đổi vị trí ngồi hoặc chiều cao ghế (nếu có thể điều chỉnh).
Kê chân bằng gối hoặc bệ kê nếu ghế cao so với mặt đất.
8. Chất liệu ghế là nhân tố quan trọng, không thể xem nhẹ
Không chỉ là nơi để ngồi, ghế là công cụ hỗ trợ sức khỏe cơ – xương – khớp trong suốt quá trình làm việc. Một chiếc ghế có chất liệu phù hợp sẽ giúp giảm áp lực lên cơ thể, duy trì tư thế đúng và ngăn ngừa những vấn đề về căng cơ. Khi lựa chọn ghế làm việc dài hạn, hãy đặt chất liệu lên hàng đầu – đó không chỉ là quyết định về tiện nghi, mà còn là khoản đầu tư vào sức khỏe lâu dài.
