Ghế không điều chỉnh được độ nghiêng – lý do gây mỏi cổ
Ghế không điều chỉnh được độ nghiêng – lý do gây mỏi cổ
Trong môi trường làm việc hiện đại, nơi mà phần lớn thời gian của chúng ta được dành cho việc ngồi trước màn hình máy tính, một chiếc ghế văn phòng tưởng chừng chỉ là vật dụng đơn thuần lại đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe cơ – xương – khớp. Trong đó, tính năng điều chỉnh độ nghiêng của ghế là một yếu tố đặc biệt quan trọng mà nhiều người lại thường xem nhẹ. Khi ghế không thể điều chỉnh độ nghiêng – dù chỉ một góc nhỏ – người sử dụng dễ bị mỏi cổ, đau vai gáy, và lâu dài còn dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về cột sống cổ.
Vậy vì sao ghế không điều chỉnh được độ nghiêng lại là nguyên nhân trực tiếp gây mỏi cổ? Cơ chế tác động của yếu tố này là gì? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ mối liên hệ giữa thiết kế ghế và tình trạng mỏi cổ ngày càng phổ biến ở dân văn phòng, từ đó đưa ra hướng cải thiện phù hợp.
1. Cấu trúc và chức năng của cột sống cổ
Trước khi phân tích tác hại của ghế không có độ nghiêng, chúng ta cần hiểu qua về cấu trúc vùng cổ.
Cổ là phần trên cùng của cột sống, gồm 7 đốt sống cổ (C1 – C7). Khu vực này có nhiệm vụ giữ và xoay chuyển đầu, đồng thời là nơi chứa các dây thần kinh cổ và động mạch nuôi não. Các cơ quanh cổ chịu trách nhiệm giữ cho đầu ở vị trí cân bằng, linh hoạt. Bình thường, đầu người trưởng thành có trọng lượng khoảng 4–5 kg, và khi đầu nghiêng về phía trước chỉ 15 độ, áp lực lên cột sống cổ có thể tăng lên gấp đôi.
Do đó, chỉ một sai lệch nhỏ trong tư thế – hoặc ghế không hỗ trợ đúng – cũng có thể dẫn đến căng cơ cổ, đau vai gáy, mỏi gáy và ảnh hưởng hệ thần kinh vùng cổ.
»»» Bạn đang đọc: Ghế không điều chỉnh được độ nghiêng – lý do gây mỏi cổ
2. Độ nghiêng ghế và sự phân phối trọng lực vùng cổ
Ghế có khả năng điều chỉnh độ nghiêng cho phép người ngồi thay đổi linh hoạt tư thế, đồng thời giúp tựa lưng đúng cách và duy trì trục thẳng của đầu – cổ – lưng.
Khi ghế không thể nghiêng:
Người dùng buộc phải gồng mình để giữ tư thế ngồi thẳng liên tục.
Tư thế tựa lưng thoải mái không tồn tại, dẫn đến cột sống cổ phải chịu toàn bộ lực giữ đầu.
Càng ngồi lâu, đầu càng có xu hướng nghiêng về phía trước, làm tăng áp lực lên đốt sống cổ, gây mỏi cổ nhanh chóng.
Không có khả năng điều chỉnh độ nghiêng đồng nghĩa với thiếu sự hỗ trợ động lực học cho cổ, buộc các nhóm cơ cổ phải hoạt động liên tục để giữ đầu đúng vị trí. Sự mỏi cơ, co cứng và rối loạn tuần hoàn vì vậy dễ xảy ra.
3. Biểu hiện mỏi cổ do ghế thiếu chức năng nghiêng
Người ngồi làm việc trên chiếc ghế không nghiêng được thường sẽ nhận thấy những biểu hiện sau sau 1–2 giờ làm việc:
Căng cơ gáy, cảm giác nhức nhối vùng sau gáy.
Cứng cổ, khó xoay trái, xoay phải.
Đau âm ỉ vùng vai – gáy, lan ra vùng đầu, thậm chí gây đau đầu căng cơ.
Có cảm giác đầu nặng, khó giữ thăng bằng hoặc chóng mặt nhẹ.
Mỏi mắt, nhìn mờ – do đầu cúi về phía trước khiến mắt phải điều tiết liên tục.
Nếu kéo dài nhiều ngày: có thể dẫn đến hội chứng vai gáy mãn tính, viêm rễ thần kinh cổ.
»»» Xem thêm bài viết: Mối liên hệ giữa ghế xoay và cảm giác chóng mặt
4. Nguyên nhân mấu chốt: mất sự linh hoạt trong tư thế
Một chiếc ghế không có khả năng nghiêng khiến người dùng chỉ có thể ngồi ở một tư thế cố định trong nhiều giờ. Đây là điều tối kỵ trong công thái học (ergonomics), vì cơ thể con người không được thiết kế để ngồi bất động quá lâu. Sự linh hoạt trong tư thế – nghiêng nhẹ ra sau, thay đổi trọng tâm, thư giãn lưng – chính là cơ chế giúp giải phóng áp lực tích tụ.
Khi ghế không nghiêng:
Không có sự chuyển động để giải tỏa áp lực lên cơ cổ.
Không thể ngửa người nhẹ để thả lỏng cổ và vai.
Không có điểm tựa ổn định cho đầu và cổ khi mỏi, làm cổ phải giữ nguyên tư thế gồng cứng.
Điều này không chỉ làm cổ mỏi mà còn làm căng cơ vùng vai, lưng trên, dẫn đến sự mệt mỏi toàn thân.
5. Mối liên hệ giữa tư thế ngồi – cổ – thiết kế ghế
Tư thế ngồi đúng lý tưởng sẽ có:
Cột sống thẳng, đầu cân bằng trên vai.
Lưng dưới được đỡ đúng đường cong sinh lý.
Đầu gối gập 90 độ, bàn chân chạm đất.
Hai vai cân bằng, không nhô lên hay rụt xuống.
Ghế cần phải hỗ trợ tư thế này bằng các tính năng:
Tựa lưng nghiêng 100–110 độ giúp giảm lực ép lên đốt sống cổ.
Đệm cổ hoặc tựa đầu giúp cổ được nghỉ ngơi.
Khả năng ngả lưng giúp người dùng đổi tư thế, giảm mỏi cổ và lưng trên.
Khi ghế không có các đặc điểm trên, người dùng sẽ vô thức gồng cổ, nghiêng đầu, hoặc rướn người, làm gia tăng áp lực lên hệ cơ xương vùng cổ.
6. Nguy cơ lâu dài khi dùng ghế không nghiêng
Ngồi sai tư thế do ghế không nghiêng không chỉ gây mỏi cổ tức thời mà còn có thể dẫn đến:
Thoái hóa đốt sống cổ sớm, đặc biệt là C5 – C6.
Hẹp khe đốt sống, chèn ép rễ thần kinh cổ.
Hội chứng chèn ép động mạch đốt sống gây chóng mặt, mất thăng bằng.
Đau đầu mãn tính do căng cơ cổ.
Rối loạn vận động tay, tê bì cánh tay do ảnh hưởng dây thần kinh cổ – vai – tay.
Những vấn đề này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, năng suất làm việc và tâm trạng hàng ngày của người mắc phải.
7. Cách phòng tránh mỏi cổ do ghế không điều chỉnh được độ nghiêng
7.1. Đầu tư ghế công thái học
Một chiếc ghế làm việc lý tưởng nên có:
Tựa lưng có thể nghiêng từ 90–120 độ, khóa linh hoạt.
Có hỗ trợ đỡ thắt lưng, vai, cổ.
Có tựa đầu để nghỉ cổ khi cần.
Đệm ngồi vừa phải, không trượt về trước.
Điều chỉnh được độ cao phù hợp với bàn làm việc.
7.2. Duy trì tư thế ngồi đúng
Giữ đầu và cổ thẳng, mắt ngang tầm màn hình máy tính.
Không cúi đầu quá 15 độ trong thời gian dài.
Tựa nhẹ lưng vào ghế để phân bổ trọng lực đều.
Không nghiêng đầu khi sử dụng điện thoại – nên dùng tai nghe.
7.3. Vận động nhẹ định kỳ
Cứ mỗi 45 phút làm việc nên ngồi ngả lưng ra sau, kéo giãn cơ cổ.
Thực hiện động tác xoay cổ chậm, nghiêng trái – phải để lưu thông máu.
Có thể sử dụng gối đỡ cổ hoặc chườm nóng vùng cổ nếu có dấu hiệu căng cơ.
8. Kết luận
Một chiếc ghế văn phòng tưởng như đơn giản nhưng lại là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cổ – gáy – lưng trên, đặc biệt khi thiếu đi tính năng quan trọng là điều chỉnh độ nghiêng. Khi ghế không thể nghiêng, người dùng bị “mắc kẹt” trong một tư thế gồng cứng, cổ phải chịu trọng lực của đầu liên tục, dẫn đến mỏi cơ, đau đớn và rối loạn cơ xương khớp.
Vì vậy, việc đầu tư vào một chiếc ghế có thể nghiêng linh hoạt, tựa lưng thoải mái, hỗ trợ cổ – không phải là điều xa xỉ, mà là giải pháp thiết yếu để bảo vệ sức khỏe vùng cổ, tăng hiệu quả làm việc, và phòng ngừa bệnh tật lâu dài. Đừng để một thiết kế thiếu khoa học khiến bạn phải đánh đổi cả sự thoải mái và chất lượng sống chỉ vì… mỏi cổ!
