Độ ngả lưng ghế bao nhiêu là tốt cho cột sống thắt lưng?
»»» ghế văn phòng đang đọc: Độ ngả lưng ghế bao nhiêu là tốt cho cột sống thắt lưng?
Độ Ngả Lưng Ghế Bao Nhiêu Là Tốt Cho Cột Sống Thắt Lưng?
Giới Thiệu
Trong thế giới hiện đại, nơi con người dành phần lớn thời gian để làm việc trước máy tính, tư thế ngồi đúng và thiết kế ghế phù hợp trở thành một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt là vùng cột sống thắt lưng. Mỗi ngày, hàng triệu nhân viên văn phòng, kỹ sư, thiết kế, và học sinh sinh viên phải đối mặt với nguy cơ đau lưng, thoái hóa cột sống do thói quen ngồi sai cách hoặc sử dụng ghế không phù hợp.
Một trong những yếu tố cơ bản nhưng dễ bị bỏ qua là độ ngả của lưng ghế. Vậy, độ ngả lưng ghế bao nhiêu là lý tưởng để bảo vệ cột sống thắt lưng? Bài viết này sẽ phân tích từ góc độ sinh lý học, y học lâm sàng, thiết kế công thái học và thói quen sử dụng để mang đến câu trả lời toàn diện.
Cấu Trúc Cột Sống Thắt Lưng và Tư Thế Ngồi
Cột sống thắt lưng gồm 5 đốt sống từ L1 đến L5, có chức năng hỗ trợ trọng lượng phần trên cơ thể và cho phép linh hoạt trong vận động như cúi, xoay người, nghiêng. Khi ngồi, cột sống thắt lưng chịu áp lực lớn do toàn bộ sức nặng từ phần trên cơ thể dồn xuống. Nếu không được hỗ trợ đúng cách, áp lực này có thể dẫn đến biến dạng cột sống, đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm hoặc co cứng cơ lưng.
Tư thế ngồi lý tưởng là khi phần lưng được hỗ trợ đầy đủ, đường cong sinh lý của cột sống thắt lưng được duy trì (gọi là đường cong lordosis), và các khớp, cơ không phải gồng mình để giữ thăng bằng. Điều này đòi hỏi thiết kế lưng ghế có độ cong phù hợp và khả năng ngả đúng mức.
Tác Động Của Độ Ngả Lưng Ghế Đến Cột Sống
Nhiều người có xu hướng ngồi thẳng hoặc ngồi cúi về phía trước khi làm việc, đặc biệt là khi gõ máy tính hoặc viết tài liệu. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng tư thế ngồi thẳng 90 độ không phải là tư thế tối ưu cho cột sống thắt lưng.
Theo nghiên cứu của Đại học Alberta (Canada) công bố trên tạp chí The Lancet, khi người ngồi với lưng ghế ngả khoảng 100 đến 110 độ, áp lực lên đĩa đệm cột sống thắt lưng giảm đi rõ rệt so với tư thế ngồi thẳng. Trong tư thế này, cơ thể nghiêng nhẹ về sau, làm giảm trọng lực lên cột sống, đồng thời kích hoạt phần tựa lưng để hỗ trợ đường cong sinh lý.
Độ Ngả Lưng Ghế Lý Tưởng: Góc 100 – 110 Độ
Góc ngả từ 100 đến 110 độ được đa số chuyên gia công thái học và bác sĩ chỉnh hình đánh giá là mức độ tối ưu để hỗ trợ cột sống thắt lưng. Đây là tư thế ngồi giúp:
Duy trì đường cong sinh lý của cột sống thắt lưng.
Giảm áp lực lên đĩa đệm, hạn chế nguy cơ thoát vị.
Giảm căng thẳng lên các nhóm cơ giữ tư thế như cơ lưng dưới, cơ bụng.
Hạn chế đau thần kinh tọa hoặc mỏi lưng dưới sau thời gian ngồi dài.
Tuy nhiên, mỗi người có thể có sự khác biệt về thể trạng, chiều cao, độ linh hoạt của cột sống nên con số này có thể dao động trong khoảng 95–115 độ tùy cá nhân.
Những Sai Lầm Thường Gặp Khi Điều Chỉnh Lưng Ghế
Dưới đây là những sai lầm phổ biến khi sử dụng lưng ghế không đúng cách:
Ngồi thẳng góc 90 độ quá lâu: Tư thế này khiến các cơ lưng phải gồng lên để giữ thăng bằng, tăng áp lực lên cột sống.
Ngả quá sâu (trên 125 độ): Có thể làm mất cân bằng lực, giảm hiệu quả tập trung, gây mỏi vùng cổ và cột sống trên.
Không có hỗ trợ thắt lưng: Lưng ghế không có phần đệm nâng đỡ vùng thắt lưng sẽ làm đường cong lordosis bị xẹp, gây mỏi và đau.
Ngồi trên ghế quá mềm: Ghế mềm khiến mông bị chìm sâu xuống, làm thay đổi trục cột sống, tăng áp lực lên lưng dưới.
Ảnh Hưởng Của Tư Thế Ngồi Lâu Đến Cột Sống Thắt Lưng
Tư thế ngồi không chỉ liên quan đến góc độ ngả mà còn liên quan đến thời gian duy trì tư thế. Ngồi lâu dù đúng tư thế vẫn có thể dẫn đến mỏi cơ, tụ máu, giảm lưu thông máu và áp lực lên hệ thống cơ xương khớp.
Để bảo vệ cột sống thắt lưng, người dùng nên thực hiện các nguyên tắc sau:
Ngồi đúng tư thế với độ ngả 100–110 độ.
Sau mỗi 30–45 phút, nên đứng dậy, đi lại hoặc thực hiện các động tác duỗi lưng.
Sử dụng ghế có phần hỗ trợ lưng dưới (lumbar support).
Đặt bàn làm việc và màn hình ở độ cao phù hợp để tránh phải cúi người hoặc ngẩng cổ.
Vai Trò Của Ghế Công Thái Học
Ghế công thái học (ergonomic chair) được thiết kế để hỗ trợ toàn bộ hệ cơ xương khớp của người dùng khi làm việc lâu với máy tính hoặc trong tư thế ngồi. Các ghế này thường có phần tựa lưng ngả được với các góc từ 90 đến 135 độ, hỗ trợ điều chỉnh lưng, cổ, tay và chân.
Đặc biệt, phần lumbar support (đỡ lưng dưới) trên ghế công thái học đóng vai trò sống còn trong việc duy trì đường cong cột sống. Kết hợp với độ ngả 100–110 độ, ghế công thái học giúp người dùng làm việc trong tư thế thư giãn nhưng vẫn duy trì hiệu suất cao.
Một số dòng ghế cao cấp còn có chế độ ngả chủ động theo chuyển động của cơ thể, giúp người ngồi điều chỉnh tư thế một cách linh hoạt và phù hợp với từng thời điểm trong ngày.
Đối Tượng Nào Cần Chú Ý Đến Độ Ngả Lưng Ghế?
Mặc dù ai cũng nên quan tâm đến tư thế ngồi, nhưng có một số đối tượng đặc biệt cần lưu ý đến độ ngả của lưng ghế gồm:
Nhân viên văn phòng: Người phải ngồi từ 6–10 tiếng mỗi ngày.
Lập trình viên, thiết kế đồ họa: Công việc đòi hỏi sự tập trung cao và tư thế cố định lâu.
Người bị thoát vị đĩa đệm hoặc đau thần kinh tọa: Cần tư thế hỗ trợ cột sống tối ưu.
Người cao tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý cột sống: Lưng ghế quá dốc hoặc quá thẳng đều ảnh hưởng đến sức khỏe.
Những Lưu Ý Khi Mua Ghế Với Góc Ngả Phù Hợp
Khi chọn mua ghế làm việc hoặc ghế công thái học, người dùng nên xem xét các yếu tố sau:
Ghế có khả năng ngả lưng với góc tối thiểu từ 100–115 độ.
Phần tựa lưng phải có độ cong tự nhiên, ôm sát lưng dưới.
Có hỗ trợ điều chỉnh lumbar support nếu có thể.
Chất liệu đủ chắc chắn, không quá mềm hoặc quá cứng.
Có tính năng khóa độ ngả để duy trì tư thế ổn định.
Đối với người có chiều cao trên trung bình, nên chọn ghế có mặt ngồi sâu và lưng tựa cao hơn để tạo độ ngả tự nhiên mà không mất điểm tựa vùng cổ.
Kết Luận
Độ ngả lưng ghế tuy là chi tiết nhỏ trong thiết kế ghế ngồi, nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe cột sống thắt lưng, đặc biệt trong môi trường làm việc hiện đại. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng góc ngả khoảng 100 đến 110 độ là lý tưởng để giảm áp lực lên cột sống, duy trì tư thế sinh lý tự nhiên, đồng thời giúp tăng năng suất làm việc.
»»» Xem thêm bài viết: Mức độ đàn hồi ghế và sự thoải mái trong suốt ngày dài làm việc
