Ảnh hưởng của việc ngồi ghế không đúng tư thế với dân văn phòng

Ảnh hưởng của việc ngồi ghế không đúng tư thế với dân văn phòng
Trong thời đại số, dân văn phòng dành phần lớn thời gian ngồi làm việc trước màn hình máy tính. Một thực trạng đáng lo ngại là nhiều người chưa chú ý đến tư thế ngồi đúng hoặc lựa chọn ghế không phù hợp, dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể những ảnh hưởng tiêu cực của việc ngồi ghế sai tư thế đối với dân văn phòng và cách khắc phục hiệu quả.

1. Tư thế ngồi sai là gì?

Tư thế ngồi sai không chỉ đơn thuần là ngồi cong lưng hay lệch người. Đó còn là những tư thế làm lệch trục cơ thể, khiến các nhóm cơ, dây chằng và khớp phải hoạt động quá mức hoặc sai cách. Một số ví dụ phổ biến bao gồm:

Ngồi thõng vai, gù lưng

Ngồi nghiêng một bên lâu dài

Gác chân lên ghế hoặc bắt chéo chân thường xuyên

Đầu cúi quá thấp hoặc quá cao so với màn hình

Không có điểm tựa lưng, đặc biệt ở vùng thắt lưng

Những tư thế này tưởng chừng vô hại trong thời gian ngắn nhưng sẽ gây hậu quả lớn nếu lặp lại hàng giờ mỗi ngày, suốt nhiều năm làm việc.

»»» Bạn đang đọc: Ảnh hưởng của việc ngồi ghế không đúng tư thế với dân văn phòng

2. Tác động tiêu cực đến hệ cơ xương

2.1. Gù lưng và cong cột sống

Ngồi sai tư thế, đặc biệt là ngồi không có tựa lưng hoặc gù người về phía trước, gây áp lực lên cột sống. Qua thời gian, điều này khiến cấu trúc đốt sống bị lệch, làm xuất hiện gù lưng và cong cột sống. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn gây đau nhức mãn tính, khó điều trị.

2.2. Thoát vị đĩa đệm thắt lưng và cổ

Khi đĩa đệm bị chèn ép liên tục do tư thế ngồi sai, chúng mất dần độ đàn hồi. Lâu dần dẫn đến rách bao xơ và nhân nhầy chảy ra ngoài – tình trạng được gọi là thoát vị đĩa đệm. Biểu hiện rõ ràng là đau lan từ thắt lưng xuống chân hoặc từ cổ xuống cánh tay, kèm theo tê bì và yếu cơ.

2.3. Viêm đau khớp vai, cổ tay và khớp gối

Khi độ cao tay ghế không phù hợp, vai và cánh tay phải nâng hoặc hạ quá mức dẫn đến viêm khớp vai. Tương tự, đặt tay sai vị trí trên bàn phím có thể gây hội chứng ống cổ tay. Ngồi quá thấp hoặc quá cao làm khớp gối bị căng, gây đau nhức khi đứng lên.

2.4. Cứng cơ và giảm linh hoạt

Ngồi lâu sai tư thế khiến cơ bắp bị căng cứng, giảm khả năng co giãn. Các nhóm cơ vùng cổ, vai, lưng dưới và đùi bị rút ngắn hoặc kéo giãn bất thường, làm giảm tính linh hoạt, dễ bị chuột rút hoặc chấn thương nhẹ khi vận động.

3. Ảnh hưởng đến hệ thần kinh và tuần hoàn

3.1. Giảm lưu thông máu

Ngồi ép đùi quá lâu, đặc biệt trên ghế cứng hoặc ghế không có hỗ trợ mặt ngồi đúng cách, khiến mạch máu bị chèn ép. Điều này làm giảm lưu lượng máu đến chân và các bộ phận dưới, gây tê bì, lạnh chân tay và nguy cơ giãn tĩnh mạch.

3.2. Chèn ép dây thần kinh

Tư thế ngồi sai làm tăng nguy cơ chèn ép dây thần kinh tọa và các nhánh thần kinh ngoại vi. Người bị ảnh hưởng có thể cảm thấy tê, ngứa ran hoặc đau dọc theo đường đi của dây thần kinh, phổ biến nhất là từ thắt lưng xuống chân.

3.3. Rối loạn hệ thần kinh thực vật

Ít ai biết rằng tư thế ngồi lâu sai cách còn có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ, dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, rối loạn tiêu hóa, đổ mồ hôi không kiểm soát hoặc tim đập nhanh. Những rối loạn này rất khó nhận biết nguyên nhân nếu không đánh giá kỹ tư thế làm việc.

»»» Xem thêm bài viết: Ghế cong ôm lưng và lợi ích đối với cột sống S

4. Tác động đến hiệu suất công việc và tinh thần

4.1. Giảm khả năng tập trung

Tư thế ngồi sai thường đi kèm với cảm giác khó chịu, đau mỏi khiến não bộ mất tập trung. Khi phải liên tục điều chỉnh tư thế hoặc chịu đựng cơn đau âm ỉ, nhân viên không thể duy trì hiệu suất làm việc cao.

4.2. Gây căng thẳng và mệt mỏi

Đau nhức cơ thể, tê bì chân tay, cảm giác khó chịu khi ngồi lâu khiến cơ thể tiết nhiều hormone căng thẳng như cortisol. Việc này làm tăng cảm giác mệt mỏi, giảm hứng thú và hiệu quả công việc.

4.3. Mất ngủ và giảm chất lượng sống

Tình trạng đau lưng, cổ, vai do tư thế sai kéo dài cả sau khi rời bàn làm việc. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ và tinh thần vào hôm sau, tạo thành vòng luẩn quẩn về sức khỏe thể chất lẫn tâm lý.

5. Nguyên nhân khiến dân văn phòng dễ ngồi sai tư thế

Thiếu hiểu biết về tư thế ngồi đúng

Ghế văn phòng không phù hợp (quá thấp, không có tựa lưng, thiếu đệm…)

Màn hình máy tính đặt sai vị trí (quá cao hoặc quá thấp)

Bàn làm việc không tương thích với chiều cao ghế

Thói quen ngồi gác chân, bắt chéo hoặc cúi sát màn hình

Những yếu tố trên thường đi kèm với áp lực công việc và thói quen lười vận động, khiến tư thế sai trở thành thói quen khó sửa.

6. Giải pháp cải thiện và phòng ngừa

6.1. Sử dụng ghế công thái học

Đầu tư vào một chiếc ghế công thái học (ergonomic chair) là bước đầu tiên để cải thiện tư thế. Ghế cần có:

Tựa lưng cong ôm sát lưng dưới

Tay vịn điều chỉnh được độ cao

Chiều cao ghế phù hợp với chiều cao người dùng

Đệm ghế mềm vừa đủ, không quá lún

Bánh xe linh hoạt, giúp người ngồi thay đổi tư thế dễ dàng

6.2. Đặt màn hình và bàn làm việc đúng tầm

Mắt nên ngang với 1/3 trên của màn hình

Bàn phím và chuột nên đặt ngang khuỷu tay khi ngồi

Giữ khoảng cách từ mắt đến màn hình từ 50–70 cm

6.3. Rèn luyện tư thế đúng

Ngồi thẳng lưng, vai thả lỏng, hai chân chạm sàn

Tránh gác chân hoặc bắt chéo chân trong thời gian dài

Tựa lưng vào ghế, không rướn người về phía trước

Thường xuyên kiểm tra lại tư thế ngồi sau mỗi giờ

6.4. Nghỉ giải lao và vận động nhẹ

Mỗi 45–60 phút làm việc, nên đứng dậy đi lại hoặc duỗi cơ nhẹ nhàng

Có thể thực hiện một số bài tập kéo giãn đơn giản ngay tại chỗ như xoay vai, nghiêng cổ, gập duỗi chân

6.5. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Nếu có dấu hiệu đau cổ, lưng, vai gáy kéo dài, cần thăm khám chuyên khoa xương khớp hoặc thần kinh. Việc điều trị sớm giúp tránh biến chứng nghiêm trọng hơn.

Kết luận
Việc ngồi sai tư thế do sử dụng ghế không phù hợp là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho dân văn phòng, từ cơ xương khớp đến hệ thần kinh và tinh thần. Không chỉ đơn thuần là đau nhức, tình trạng này còn ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất lao động và chất lượng cuộc sống. Do đó, hiểu đúng và chủ động điều chỉnh tư thế, lựa chọn ghế phù hợp chính là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe lâu dài trong môi trường công sở hiện đại.