Ảnh hưởng của việc lười thay đổi tư thế khi ngồi ghế
Ảnh hưởng của việc lười thay đổi tư thế khi ngồi ghế
Trong nhịp sống hiện đại, đặc biệt với dân văn phòng, việc ngồi làm việc trong thời gian dài là điều thường gặp. Tuy nhiên, nhiều người không nhận ra rằng lười thay đổi tư thế ngồi chính là một trong những nguyên nhân âm thầm gây ra hàng loạt vấn đề về sức khỏe. Cơ thể con người vốn được thiết kế để vận động, không phải để bất động trong nhiều giờ. Khi tư thế ngồi không được thay đổi linh hoạt, hàng loạt hệ thống như xương khớp, cơ bắp, hệ tuần hoàn, thần kinh, hô hấp và thậm chí là cả tinh thần sẽ bị ảnh hưởng theo thời gian.
1. Sự trì trệ của tuần hoàn máu
Khi ngồi lâu một chỗ mà không thay đổi tư thế, hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng đầu tiên. Máu lưu thông kém ở vùng chân và hông dễ gây nên tình trạng sưng phù, tê bì hoặc nặng hơn là hình thành cục máu đông. Đặc biệt, việc co gập khớp gối quá lâu trong một tư thế có thể gây chèn ép tĩnh mạch. Nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, nguy cơ mắc chứng huyết khối tĩnh mạch sâu (Deep Vein Thrombosis) tăng cao. Đây là căn bệnh nguy hiểm có thể gây đột quỵ hoặc thuyên tắc phổi nếu cục máu đông di chuyển đến tim hoặc phổi.
»»» Bạn đang đọc: Ảnh hưởng của việc lười thay đổi tư thế khi ngồi ghế
2. Ảnh hưởng đến hệ cơ – xương – khớp
Hệ thống cơ và xương của con người cần vận động liên tục để duy trì sức khỏe và độ linh hoạt. Khi lười thay đổi tư thế, các nhóm cơ phải chịu đựng áp lực kéo dài ở cùng một vị trí. Kết quả là sự căng cứng, mỏi cơ, đặc biệt tại các vùng như cổ, vai, lưng và hông. Việc này cũng làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống thắt lưng và cổ.
Ngoài ra, giữ nguyên tư thế ngồi quá lâu khiến khớp gối và khớp háng bị cứng, giảm biên độ vận động. Lâu ngày, khớp có thể thoái hóa nhanh hơn do không được bôi trơn hiệu quả từ dịch khớp. Những cơn đau âm ỉ ban đầu có thể trở thành đau mãn tính và ảnh hưởng đến khả năng vận động về sau.
3. Suy giảm chức năng hô hấp
Tư thế ngồi không thay đổi thường kéo theo thói quen gù lưng hoặc rút vai về phía trước, khiến lồng ngực bị nén lại. Việc này làm giảm khả năng mở rộng của phổi, gây cản trở quá trình hô hấp sâu. Khi oxy không được cung cấp đủ cho cơ thể, não bộ dễ bị mệt mỏi, làm việc kém hiệu quả, khó tập trung. Đặc biệt, những người có sẵn bệnh lý về phổi như hen suyễn hoặc viêm phế quản mãn tính sẽ thấy rõ sự khó thở khi ngồi sai tư thế trong thời gian dài.
»»» Xem thêm bài viết: Độ cong lưng ghế và vai trò quan trọng trong hỗ trợ đốt sống cổ
4. Gây áp lực lên hệ thần kinh
Lười thay đổi tư thế ngồi có thể khiến một số dây thần kinh bị chèn ép kéo dài, nhất là dây thần kinh tọa. Tình trạng này gây ra những cơn đau lan từ thắt lưng xuống mông và chân. Ngoài ra, chèn ép dây thần kinh ở cổ hoặc bả vai cũng thường gây tê tay, mất cảm giác, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng vận động chính xác của các ngón tay. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng này có thể tiến triển thành bệnh lý thần kinh ngoại biên mãn tính.
5. Rối loạn tiêu hóa
Ít ai nghĩ đến nhưng việc ngồi cố định lâu một chỗ, không thay đổi tư thế, cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Cơ bụng bị ép chặt trong thời gian dài khiến dạ dày hoạt động kém hiệu quả. Thức ăn khó tiêu hơn, dẫn đến đầy hơi, táo bón hoặc khó chịu vùng bụng. Ngoài ra, việc máu lưu thông không đều đến ruột cũng khiến khả năng hấp thụ dinh dưỡng giảm xuống. Hậu quả là cơ thể trở nên mệt mỏi, thiếu năng lượng dù chế độ ăn vẫn đủ chất.
6. Rối loạn tâm trạng và tinh thần
Việc duy trì một tư thế ngồi kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc. Cảm giác tù túng, đau mỏi dai dẳng khiến tinh thần dễ uể oải, giảm động lực. Nhiều nghiên cứu cho thấy người làm việc trong môi trường ít vận động có nguy cơ cao hơn mắc chứng trầm cảm, lo âu và stress mãn tính. Khi cơ thể không được vận động, não bộ cũng không tiết ra đủ hormone endorphin – yếu tố tạo nên cảm giác tích cực, vui vẻ trong cuộc sống.
7. Tăng nguy cơ bệnh lý mãn tính
Ngồi sai tư thế hoặc cố định lâu không chỉ dừng lại ở đau nhức thông thường. Lười thay đổi tư thế còn khiến nguy cơ mắc các bệnh mãn tính tăng cao như béo phì, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch. Nguyên nhân đến từ việc cơ thể tiêu hao ít năng lượng hơn, quá trình trao đổi chất chậm lại. Lượng đường và mỡ trong máu cũng có xu hướng tích tụ nhiều hơn, dẫn đến rối loạn chuyển hóa.
8. Biến dạng cột sống và tư thế cơ thể
Khi ngồi một chỗ với cùng một kiểu tư thế quá lâu, đặc biệt nếu sai lệch, cơ thể có thể tự động “khóa” vào dáng ngồi đó. Lâu dần, điều này khiến cấu trúc cột sống thay đổi. Cột sống cong vẹo, gù lưng, lệch vai hoặc lệch xương chậu là những hậu quả phổ biến. Đây là những tổn thương khó phục hồi, đặc biệt đối với người trưởng thành. Khi đó, kể cả có tập luyện hoặc điều chỉnh tư thế, dáng người cũng khó trở lại như ban đầu.
9. Ảnh hưởng đến sinh lý
Với nam giới, việc ngồi lâu một chỗ, nhất là trên bề mặt ghế cứng, dễ làm tăng nhiệt độ ở vùng bìu. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng, từ đó làm suy giảm khả năng sinh sản. Với nữ giới, việc ngồi sai tư thế và ít vận động có thể gây chèn ép các cơ quan vùng chậu, làm giảm tuần hoàn máu đến tử cung, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc gây đau bụng kinh.
10. Giải pháp khắc phục
Tạo thói quen thay đổi tư thế
Cứ mỗi 30 – 45 phút, bạn nên đứng dậy, đi lại nhẹ nhàng hoặc đổi tư thế ngồi. Điều này không chỉ giúp máu lưu thông tốt mà còn giảm nguy cơ căng cứng cơ bắp.
Sử dụng ghế văn phòng hỗ trợ linh hoạt
Một chiếc ghế có thể điều chỉnh được độ cao, tựa lưng, tay vịn và bánh xe xoay linh hoạt giúp bạn thay đổi tư thế dễ dàng. Ghế nên có phần đệm đủ êm, lưng ghế có độ cong ôm theo lưng và chất liệu thoáng khí.
Kết hợp bài tập kéo giãn cơ
Ngay tại chỗ ngồi, bạn có thể thực hiện một số bài tập kéo giãn vùng cổ, vai, lưng, chân trong vài phút mỗi giờ. Đây là phương pháp hiệu quả giúp giảm căng thẳng và phòng ngừa bệnh lý cơ xương.
Chú ý đến chiều cao bàn – ghế – màn hình
Tư thế ngồi chuẩn gồm: hai bàn chân đặt vuông góc với sàn, đùi song song mặt đất, tay tạo góc vuông khi đặt trên bàn, màn hình ngang tầm mắt. Việc thiết kế không gian làm việc đúng chuẩn giúp bạn không phải duy trì những tư thế sai trong vô thức.
Kết luận
Lười thay đổi tư thế khi ngồi ghế không chỉ khiến bạn đau mỏi mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chủ động thay đổi tư thế, lựa chọn ghế phù hợp, vận động nhẹ thường xuyên là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bảo vệ chính mình khỏi những tổn thương tích tụ theo thời gian. Hãy bắt đầu bằng những hành động nhỏ – đứng dậy, vươn vai, đi lại – và cơ thể bạn sẽ cảm ơn bạn mỗi ngày.
