Ảnh hưởng của ghế văn phòng đến vùng khớp cổ tay

Ảnh hưởng của ghế văn phòng đến vùng khớp cổ tay
Trong môi trường làm việc hiện đại, đặc biệt tại các văn phòng, máy tính trở thành công cụ không thể thiếu và nhân viên văn phòng gần như dành phần lớn thời gian trong ngày để ngồi làm việc với bàn phím và chuột. Khi nói đến ảnh hưởng của công việc văn phòng đến sức khỏe, người ta thường nhắc đến lưng, cổ, vai, mắt… mà quên mất rằng vùng khớp cổ tay – điểm tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị đầu vào như bàn phím và chuột – cũng chịu tổn thương âm thầm nhưng nghiêm trọng.

Một yếu tố ít được chú ý là chiếc ghế văn phòng, tưởng như chỉ đóng vai trò nâng đỡ phần lưng – hông – đùi, thực chất lại ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến tư thế tay và tình trạng khớp cổ tay. Vậy chính xác thì chiếc ghế văn phòng – nếu sai thiết kế, sai chiều cao hoặc thiếu hỗ trợ – sẽ ảnh hưởng như thế nào đến khớp cổ tay?

1. Cấu trúc và vai trò của khớp cổ tay

Trước khi đi sâu vào mối liên hệ giữa ghế và khớp cổ tay, cần hiểu rõ một chút về cơ chế hoạt động của bộ phận này.

Khớp cổ tay là tổ hợp của:

8 xương nhỏ (xương cổ tay) nối với xương quay và xương trụ.

Các dây chằng, gân và bao hoạt dịch cho phép chuyển động linh hoạt.

Dây thần kinh giữa (median nerve) đi qua ống cổ tay – nơi thường bị chèn ép trong hội chứng ống cổ tay.

Chức năng chính của khớp cổ tay bao gồm:

Uốn gập (flexion) và duỗi thẳng (extension).

Gập nghiêng về hai bên (radial và ulnar deviation).

Truyền lực từ cánh tay xuống bàn tay khi đánh máy, dùng chuột, viết, hoặc nâng vật.

Vì cổ tay là nơi chịu áp lực cao, chuyển động nhiều và không có cơ bắp lớn bảo vệ, nên rất dễ bị ảnh hưởng khi tư thế tay sai lệch – điều mà ghế văn phòng không chuẩn có thể gây ra.

»»» Bạn đang đọc: Ảnh hưởng của ghế văn phòng đến vùng khớp cổ tay

2. Ghế văn phòng ảnh hưởng đến cổ tay như thế nào?

Mối liên hệ giữa ghế và cổ tay không phải trực tiếp như gối với đầu hay đệm lưng với cột sống, nhưng lại mang tính chất gián tiếp nhưng có hệ quả rõ rệt. Một chiếc ghế không đúng chuẩn sẽ dẫn đến các tình trạng sau:

2.1. Tư thế ngồi không chuẩn → sai vị trí đặt tay

Ghế quá thấp, quá cao hoặc không có tựa lưng phù hợp khiến người ngồi:

Còng người về phía trước → vai bị nâng lên bất thường.

Phải tự gồng để giữ tư thế → bàn tay cao hơn bàn phím.

Cánh tay không được hỗ trợ → cổ tay bị gập khi đánh máy.

Tình trạng cổ tay gập ngược hoặc bị kéo căng kéo dài sẽ gây viêm gân, mỏi khớp, và nguy cơ cao dẫn đến hội chứng ống cổ tay.

2.2. Ghế không có chỗ kê tay → cánh tay “lơ lửng”

Nhiều ghế văn phòng giá rẻ hoặc cũ không có tay ghế, hoặc tay ghế quá thấp/cao/lỏng lẻo khiến:

Cánh tay không có điểm tựa.

Lực dồn toàn bộ lên khớp vai và cổ tay.

Người dùng có xu hướng dùng cổ tay để “đỡ cả cánh tay”.

Điều này không chỉ gây đau vai mà còn khiến cổ tay chịu tải liên tục trong thời gian dài – vốn là điều không bình thường trong sinh học.

2.3. Ghế và bàn không đồng bộ chiều cao → lệch trục cẳng tay

Nếu ghế không điều chỉnh được độ cao, hoặc bàn quá cao/ quá thấp, người dùng sẽ phải:

Nâng vai hoặc hạ vai để tay chạm bàn phím.

Gập cổ tay lên/xuống để điều chỉnh góc tiếp xúc.

Di chuột hoặc gõ phím trong tư thế “xoay cổ tay”.

Tư thế sai lệch này là một trong những nguyên nhân hàng đầu của viêm bao gân cổ tay, viêm màng hoạt dịch, và tê bì đầu ngón tay.

3. Hệ lụy sức khỏe khi khớp cổ tay bị ảnh hưởng

Tình trạng đau, nhức hay mỏi cổ tay do ghế không đúng chuẩn nếu không được khắc phục sớm có thể dẫn đến các vấn đề sau:

3.1. Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome)

Đây là tình trạng phổ biến nhất với biểu hiện:

Tê, ngứa ran, nóng rát hoặc đau ở ngón cái, trỏ, giữa và nửa ngón áp út.

Mất cảm giác hoặc yếu cơ bàn tay.

Đau lan lên cẳng tay và bả vai.

Nguyên nhân là do dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ tay – thường do tư thế gập ngửa cổ tay liên tục và kéo dài.

3.2. Viêm gân cổ tay (Tendinitis)

Gân nối từ cẳng tay đến bàn tay bị viêm do sử dụng lặp lại sai tư thế. Biểu hiện:

Cảm giác đau nhức khi cử động cổ tay.

Sưng nhẹ quanh cổ tay.

Khó thực hiện các thao tác như cầm nắm, xoay nắp chai.

3.3. Suy giảm chức năng linh hoạt bàn tay

Về lâu dài, tình trạng cổ tay bị căng cứng, mất linh hoạt khiến:

Giảm tốc độ và độ chính xác khi gõ máy.

Dễ đánh rơi đồ vật, cầm nắm yếu.

Ảnh hưởng chất lượng làm việc và sinh hoạt hàng ngày.

»»» Xem thêm bài viết: Ghế quá cứng – nguyên nhân gây co cứng mạch máu vùng mông

4. Những yếu tố cần có ở ghế văn phòng để bảo vệ cổ tay

Để bảo vệ cổ tay một cách hiệu quả, chiếc ghế văn phòng cần đáp ứng được những yếu tố sau:

4.1. Điều chỉnh được độ cao

Ghế nên có thể nâng – hạ sao cho khuỷu tay gập 90 độ khi đặt trên bàn làm việc.

Bàn phím và chuột nằm ngang tầm với khuỷu tay, tránh để tay phải nâng lên hoặc hạ xuống quá nhiều.

4.2. Có tay ghế hỗ trợ

Tay ghế nên được điều chỉnh độ cao và độ rộng để phù hợp với cơ thể người dùng.

Nên chọn loại tay ghế mềm, có đệm để tránh gây tì đè lên gân cổ tay.

Khi ngồi làm việc, khuỷu tay nên có điểm tựa, không để toàn bộ lực dồn vào cổ tay.

4.3. Tựa lưng và đệm ghế hỗ trợ lưng tốt

Khi lưng được nâng đỡ đúng, người dùng sẽ giữ được tư thế chuẩn, giảm xu hướng ngả người ra trước – điều khiến tay bị kéo căng.

Điều này gián tiếp giảm tải cho cổ tay.

4.4. Có khả năng xoay và di chuyển linh hoạt

Giúp người dùng dễ điều chỉnh vị trí mà không phải gập vặn tay.

Đặc biệt hữu ích khi sử dụng bàn làm việc chữ L hoặc nhiều màn hình.

5. Các thói quen cần kết hợp với ghế đúng chuẩn để bảo vệ cổ tay

Ghế tốt là điều kiện cần, nhưng chưa đủ. Người dùng văn phòng cần xây dựng các thói quen làm việc lành mạnh để đảm bảo cổ tay không bị tổn thương:

5.1. Nghỉ tay mỗi 30–45 phút

Đứng dậy, vẩy tay, xoay cổ tay nhẹ nhàng để lưu thông máu.

Có thể dùng bóng bóp tay hoặc dây đàn hồi để tập cổ tay.

5.2. Sử dụng kê tay khi đánh máy

Các miếng đệm kê cổ tay bằng gel hoặc cao su giúp phân tán áp lực.

Tránh đặt cổ tay trực tiếp lên bàn cứng.

5.3. Sắp xếp không gian làm việc hợp lý

Chuột và bàn phím đặt ngay trước người dùng.

Không để tay với xa hoặc xoay cổ tay bất thường.

6. Kết luận

Chiếc ghế văn phòng tưởng chừng chỉ ảnh hưởng đến cột sống và hông, nhưng thực tế lại là yếu tố gián tiếp nhưng quyết định đến tư thế cánh tay và tình trạng cổ tay của người dùng. Một chiếc ghế sai chuẩn, thiếu hỗ trợ, hoặc không đồng bộ với bàn làm việc có thể khiến người sử dụng:

Gập cổ tay sai tư thế kéo dài.

Không có điểm tựa ở tay và vai.

Gây viêm khớp, tê bì, đau dây thần kinh cổ tay.

Để phòng tránh các hội chứng liên quan đến cổ tay – đặc biệt là hội chứng ống cổ tay đang ngày càng phổ biến – việc chọn ghế văn phòng phù hợp, kết hợp với tư thế làm việc đúng và thói quen nghỉ tay hợp lý là vô cùng cần thiết.

Hãy bắt đầu từ chính chiếc ghế bạn đang ngồi mỗi ngày. Đừng đợi đến khi cổ tay tê mỏi, đau nhức mới nghĩ đến việc thay đổi – bởi sức khỏe khớp cổ tay không thể phục hồi nhanh nếu đã tổn thương nghiêm trọng.