Cấu tạo ghế ảnh hưởng thế nào đến sự phân bổ trọng lượng cơ thể?
Cấu Tạo Ghế Ảnh Hưởng Thế Nào Đến Sự Phân Bổ Trọng Lượng Cơ Thể?
Ghế ngồi là một vật dụng tưởng chừng đơn giản, nhưng lại có ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và hiệu suất làm việc của con người hiện đại – đặc biệt là những người dành nhiều thời gian trong ngày để ngồi như dân văn phòng, sinh viên hay người lao động trí óc. Một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thoải mái và an toàn khi ngồi là cách chiếc ghế phân bổ trọng lượng cơ thể.
Câu hỏi đặt ra là: Cấu tạo của một chiếc ghế có ảnh hưởng như thế nào đến sự phân bổ trọng lượng? Liệu một chiếc ghế tốt có thể giúp ngăn ngừa đau lưng, mỏi vai, thoái hóa cột sống hoặc các vấn đề về lưu thông máu không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích một cách toàn diện về mối liên hệ giữa cấu trúc vật lý của ghế và cách trọng lượng cơ thể được dàn trải trong suốt quá trình ngồi làm việc hoặc nghỉ ngơi.
1. Vì sao sự phân bổ trọng lượng khi ngồi lại quan trọng?
Cơ thể con người khi ngồi sẽ dồn phần lớn trọng lượng xuống vùng mông, đùi, cột sống và chân. Nếu các bộ phận này không được nâng đỡ đúng cách hoặc nếu áp lực tập trung ở một điểm cố định quá lâu, hậu quả có thể bao gồm:
Đau vùng xương cụt (do tì lên mặt phẳng cứng).
Lệch cột sống (do ngồi nghiêng, không cân đối).
Chèn ép dây thần kinh tọa hoặc đùi sau.
Giảm lưu thông máu ở chân và bàn chân.
Mỏi vai, cổ và lưng do cơ thể tự điều chỉnh sai tư thế.
Một chiếc ghế có cấu tạo phân bổ áp lực hợp lý sẽ hỗ trợ các vùng chịu tải chính, giúp cơ thể không phải gồng lên để duy trì thăng bằng, đồng thời ngăn ngừa những tổn thương tích lũy về lâu dài.
»»» Bạn đang đọc: Cấu tạo ghế ảnh hưởng thế nào đến sự phân bổ trọng lượng cơ thể?
2. Các thành phần chính của ghế ảnh hưởng đến sự phân bổ trọng lượng
a. Đệm ngồi (Seat Pan)
Đây là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với vùng mông và đùi – nơi chịu phần lớn trọng lượng khi ngồi.
Nếu quá cứng, trọng lượng bị dồn lên xương chậu, gây đau và tê.
Nếu quá mềm, cơ thể bị lún sâu, khiến cột sống lệch khỏi trục thẳng và ảnh hưởng đến tư thế.
Nếu bề mặt nghiêng hoặc ngắn, vùng đùi không được hỗ trợ đúng cách, tạo áp lực ngược lên đầu gối và lưng.
Một đệm ngồi lý tưởng cần có:
Độ đàn hồi vừa phải.
Thiết kế cong nhẹ theo đường cong cơ thể.
Kích thước đủ rộng để hỗ trợ toàn bộ vùng mông và 2/3 chiều dài đùi.
Khi đệm phân bố đều áp lực, cơ thể sẽ không cảm thấy mỏi khi ngồi lâu và hệ thống cơ – xương không phải gồng bù.
b. Lưng tựa (Backrest)
Lưng tựa hỗ trợ phân bố trọng lượng theo chiều dọc, từ vùng lưng dưới lên đến vai, thậm chí là cổ và đầu (với ghế có tựa đầu).
Tựa lưng quá thẳng hoặc quá nghiêng làm mất điểm tựa, cơ bắp phải hoạt động để giữ thăng bằng.
Thiếu hỗ trợ thắt lưng (lumbar support) sẽ khiến phần trọng lượng dồn hết về lưng dưới, gây mỏi và cong cột sống.
Một lưng tựa tốt có các đặc điểm:
Đường cong hỗ trợ vùng thắt lưng rõ ràng.
Có độ nghiêng linh hoạt (100–120 độ).
Chất liệu đệm mềm hoặc lưới thoáng hỗ trợ áp lực đều.
Sự nâng đỡ đúng cách giúp phần thân trên không tạo áp lực ngược lên vùng mông – giảm rủi ro lệch trọng tâm cơ thể.
c. Tay ghế (Armrest)
Tay ghế không trực tiếp chịu trọng lượng cơ thể, nhưng đóng vai trò phân tán áp lực từ vai và cột sống ngực.
Khi bạn đặt tay lên tay vịn, một phần áp lực từ thân trên được “chia sẻ” xuống cánh tay, giảm tải cho vai và cổ.
Tay ghế quá thấp hoặc quá cao sẽ khiến người dùng phải nâng vai hoặc cúi người – gây co cứng và sai lệch cột sống.
Tay vịn cần có:
Độ cao điều chỉnh phù hợp với chiều cao bàn.
Đệm êm để không gây áp lực lên khuỷu tay.
Khoảng cách vừa vặn để người dùng không bị gò bó.
d. Tựa đầu (Headrest)
Với những ghế thiết kế công thái học hoặc ghế lãnh đạo, tựa đầu giúp phân bổ áp lực từ đầu và cổ xuống thân ghế, giảm gánh nặng lên các đốt sống cổ.
Điều này đặc biệt quan trọng với người:
Làm việc lâu trên máy tính.
Hay ngồi dựa lưng nghỉ ng4. ghế văn phòng hậu quả khi ghế phân bổ trọng lượng kémt sống C3 – C7.
e. Trụ ghế và chân đế
Trụ ghế đóng vai trò truyền tải toàn bộ trọng lượng từ thân ghế xuống sàn. Nếu không chắc chắn, ghế dễ bị nghiêng lệch, làm trọng lượng dồn về một phía gây sai tư thế.
Chân đế cần:
Đủ rộng để đảm bảo thăng bằng (thường từ 5 chân trở lên).
Bánh xe di chuyển linh hoạt, không lệch trục.
3. Sự khác biệt giữa ghế thường và ghế công thái học trong phân bổ trọng lượng
Ghế thường (non-ergonomic)
Thiết kế đơn giản, không tính toán nhiều đến cơ học cơ thể.
Trọng lượng dồn chủ yếu vào vùng xương cụt và đùi sau.
Không có hỗ trợ thắt lưng, cổ, cánh tay.
Sau 1–2 giờ ngồi, người dùng bắt đầu có cảm giác tê mỏi.
Ghế công thái học (ergonomic chair)
Thiết kế dựa trên đường cong sinh học của cơ thể người.
Các vùng trọng lực chính như mông, đùi, lưng dưới, vai được chia sẻ lực tác động nhờ hệ thống đệm và hỗ trợ linh hoạt.
Cân bằng trọng lượng giữa phía trước và sau cơ thể, giữa bên trái và bên phải.
Có thể ngồi lâu 6–8 tiếng mà ít bị căng thẳng cơ bắp hoặc mỏi.
»»» Xem thêm bài viết: Ghế hỗ trợ điều chỉnh tư thế – giải pháp cho hội chứng lệch hông
4. Những hậu quả khi ghế phân bổ trọng lượng kém
Nếu cấu tạo ghế không hỗ trợ phân bổ đều trọng lượng, lâu dài người dùng có thể gặp:
Thoái hóa đốt sống thắt lưng.
Đau thần kinh tọa do chèn ép.
Lệch xương chậu hoặc vẹo cột sống.
Căng cơ vai – cổ – gáy.
Giảm lưu thông máu chi dưới, dễ bị tê chân.
Với dân văn phòng, đây là những rủi ro phổ biến nếu sử dụng ghế rẻ tiền hoặc sai cách trong thời gian dài.
5. Làm thế nào để đánh giá ghế phân bổ trọng lượng tốt hay không?
Bạn có thể tự kiểm tra cảm giác ngồi bằng các cách sau:
Ngồi thử 15–30 phút, xem có cảm giác tê, mỏi hay áp lực tại điểm nào không.
Cảm giác cơ thể có được nâng đỡ nhẹ nhàng, không gồng không?
Khi dựa lưng, cột sống có cảm thấy được đỡ đều hay chỉ tập trung tại một vùng?
Khi đặt tay lên tay vịn, vai có thả lỏng hoàn toàn hay vẫn căng?
Ngoài ra, bạn có thể yêu cầu nhân viên bán hàng cung cấp thông số như:
Chất liệu đệm (memory foam, PU, cao su non…).
Thiết kế tựa lưng (S-shape, hỗ trợ lưng dưới).
Khả năng điều chỉnh chiều cao, độ nghiêng.
6. Kết luận
Cấu tạo của ghế ngồi – từ đệm, lưng tựa, tay ghế cho đến trụ và chân đế – ảnh hưởng trực tiếp đến cách trọng lượng cơ thể được phân bổ khi bạn ngồi. Một chiếc ghế tốt không chỉ mang lại cảm giác dễ chịu nhất thời mà còn giúp bạn bảo vệ cột sống, giảm áp lực lên các khớp và cơ, từ đó duy trì tư thế đúng, sức khỏe tốt và hiệu suất làm việc bền vững.
Đừng xem nhẹ việc lựa chọn ghế. Vì trong kỷ nguyên của làm việc văn phòng, một chiếc ghế sai có thể dẫn đến 10 năm sai lệch trong cột sống. Ngược lại, một chiếc ghế đúng là khoản đầu tư dài hạn cho cả thể chất và trí tuệ.
