Ảnh hưởng của độ cao tay ghế đến sự thư giãn vai

Ảnh hưởng của độ cao tay ghế đến sự thư giãn vai
Trong thời đại số hóa, khi con người ngày càng dành nhiều thời gian hơn để làm việc tại bàn, đặc biệt là trong môi trường văn phòng, vấn đề liên quan đến tư thế ngồi, thiết kế ghế và ảnh hưởng của chúng đến sức khỏe ngày càng được quan tâm. Một trong những yếu tố thường bị xem nhẹ nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo sự thoải mái, giảm mỏi mệt và duy trì sức khỏe lâu dài chính là độ cao tay ghế. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích mối liên hệ giữa độ cao tay ghế và sự thư giãn của vai, lý giải tại sao một chiếc ghế có tay vịn phù hợp lại có thể là chìa khóa bảo vệ hệ cơ xương vai – cổ – tay cho người sử dụng.

1. Tổng quan về vai và tầm quan trọng của sự thư giãn vai

Cấu tạo và chức năng của vai
Vai là một trong những khớp linh hoạt nhất của cơ thể người, đóng vai trò trung tâm trong các hoạt động vận động của tay và thân trên. Cấu trúc vai bao gồm:

Khớp vai (glenohumeral joint): Nơi xương cánh tay (humerus) tiếp xúc với xương vai (scapula).

Cơ vai: Gồm nhóm cơ delta, cơ thang, cơ trên gai và nhóm cơ xoay.

Dây chằng và gân: Liên kết các xương và cơ, chịu trách nhiệm duy trì ổn định và chuyển động linh hoạt.

Do đặc điểm cấu trúc linh hoạt, khớp vai dễ bị tổn thương, đặc biệt khi phải duy trì một tư thế căng cứng hoặc sai lệch trong thời gian dài.

Tại sao thư giãn vai quan trọng?
Khi vai được thư giãn:

Máu lưu thông tốt hơn đến cơ và mô mềm vùng vai – cổ – tay.

Giảm áp lực lên các dây thần kinh chạy qua vùng cổ vai gáy.

Tránh tình trạng đau vai gáy, viêm gân vai, hội chứng chèn ép thần kinh.

Tăng hiệu suất làm việc và cải thiện tâm trạng, giảm stress.

Ngược lại, nếu vai bị gồng căng thường xuyên do tay không được hỗ trợ đúng cách, sẽ dẫn đến đau mỏi mãn tính và giảm chức năng vận động tay.

»»» Bạn đang đọc: Ảnh hưởng của độ cao tay ghế đến sự thư giãn vai

2. Tay ghế – yếu tố tưởng nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn

Vai trò của tay ghế
Tay ghế (armrest) là bộ phận được thiết kế để nâng đỡ cẳng tay, giúp giảm trọng lượng tác động lên vai. Một chiếc tay ghế lý tưởng sẽ:

Cho phép khuỷu tay nghỉ ở vị trí 90 – 100 độ so với thân người.

Hỗ trợ tỳ nhẹ khuỷu tay và một phần cẳng tay, giúp vai được “thả lỏng”.

Ngăn cản người dùng phải nâng vai hoặc buông thõng tay quá mức, vốn là hai tư thế gây tổn hại đến cơ vai.

Khi tay ghế quá cao
Nếu tay ghế được thiết kế hoặc điều chỉnh cao hơn mức phù hợp:

Người ngồi buộc phải nâng vai lên để tay có thể chạm được tay ghế.

Gây hiện tượng co rút cơ thang trên và cơ vai, làm vai căng cứng.

Tình trạng này nếu kéo dài dễ gây đau cơ vai gáy, mỏi vai, rối loạn tuần hoàn vùng cổ vai.

Đặc biệt, có thể dẫn đến mất cân bằng cơ vùng vai (một bên vai cao, một bên thấp).

Khi tay ghế quá thấp
Ngược lại, nếu tay ghế quá thấp:

Người dùng phải gập người hoặc buông thõng tay, khiến trọng lượng toàn bộ cánh tay dồn lên vai.

Cơ vai và lưng trên bị kéo căng liên tục, gây đau nhức.

Dễ hình thành tư thế gù lưng, lệch vai, cổ rướn về trước.

Không được hỗ trợ sẽ khiến người dùng gập cổ tay và khớp khuỷu sai tư thế, kéo theo nguy cơ đau thần kinh trụ, viêm gân cổ tay.

3. Tư thế tay và vai lý tưởng khi ngồi

Các nguyên tắc cơ bản
Để vai được thư giãn tối ưu, tư thế ngồi nên đạt các điều kiện sau:

Vai ở trạng thái trung tính, không nâng cao cũng không rũ xuống.

Cánh tay trên thẳng hàng với thân người, khuỷu tay gập khoảng 90 – 100 độ.

Cẳng tay đặt nhẹ nhàng trên tay ghế, không tì nặng, không bị trượt.

Cổ tay và bàn tay thẳng, không bị bẻ cong.

Ghế và bàn làm việc phải cao phù hợp để tránh vai phải nâng lên khi gõ máy tính hoặc viết.

Ví dụ minh họa sai tư thế
Người ngồi làm việc không có tay ghế hoặc ghế thấp: vai sẽ buông thõng, lưng dễ gù.

Tay ghế quá cao: vai bị nâng lên, cổ nghiêng, tạo áp lực không đều giữa hai bên vai.

»»» Xem thêm bài viết: Tại sao bạn nên thay ghế văn phòng định kỳ để bảo vệ sức khỏe?

4. Hệ lụy khi dùng ghế có tay ghế sai độ cao

Ngắn hạn:
Mỏi vai, cảm giác nặng nề hoặc tê bì vùng vai sau vài giờ làm việc.

Đau âm ỉ vùng cơ vai hoặc phần cổ sau.

Giảm tập trung do cảm giác khó chịu vùng thân trên.

Dài hạn:
Viêm gân cơ vai (rotator cuff tendinitis).

Hội chứng vai đông cứng (frozen shoulder) do căng cơ mãn tính.

Đau đầu do cổ vai gáy căng thẳng (tension headache).

Lệch tư thế (vai lệch, gù lưng), ảnh hưởng cả thẩm mỹ và sức khỏe cột sống.

5. Những người dễ bị ảnh hưởng bởi tay ghế sai độ cao

Nhân viên văn phòng, đặc biệt là người ngồi máy tính >6 giờ/ngày.

Người làm công việc thiết kế, nhập liệu, gõ bàn phím liên tục.

Người lớn tuổi, có tiền sử bệnh xương khớp hoặc thoái hóa cột sống cổ.

Học sinh sinh viên dùng ghế không có tay vịn hoặc tay ghế cố định.

6. Hướng dẫn chọn tay ghế đúng chuẩn để bảo vệ vai

6.1. Tay ghế nên có khả năng điều chỉnh

Chiều cao điều chỉnh: từ khoảng 18 – 25 cm tính từ mặt ghế đến mặt tay ghế.

Một số ghế cao cấp cho phép điều chỉnh góc xoay, độ rộng và chiều dài tay ghế.

6.2. Tay ghế nên có đệm mềm, độ cong nhẹ

Giúp cẳng tay được tì êm ái, không tạo điểm áp lực lên dây thần kinh.

Độ cong nên theo đường cong sinh lý của khuỷu tay khi nghỉ.

6.3. Kiểm tra độ cao lý tưởng

Khi ngồi đúng tư thế, vai không bị nâng lên hoặc thả xuống.

Có thể kiểm tra nhanh bằng cách đặt tay lên tay ghế: nếu thấy vai thư giãn, không bị căng, nghĩa là độ cao phù hợp.

6.4. Không nên bỏ tay ghế để “tiết kiệm không gian”

Nhiều người cho rằng bỏ tay ghế sẽ tiết kiệm diện tích hoặc dễ cất ghế vào gầm bàn, nhưng điều này gây tổn hại lớn đến vai. Nếu không có tay ghế, vai phải gồng gánh toàn bộ trọng lượng của tay, dẫn đến mỏi mệt và lệch tư thế.

7. Một số mẹo cải thiện tư thế vai trong quá trình ngồi làm việc

Thường xuyên kiểm tra tư thế vai: Đặt bàn tay lên vai, xoay nhẹ xem có bị căng cứng không.

Tập giãn cơ vai – cổ mỗi 60 – 90 phút: Xoay vai, nâng hạ vai, vươn tay qua đầu.

Sử dụng gối tựa lưng và kê chân nếu chiều cao ghế không phù hợp, để giảm áp lực lên toàn thân.

Sử dụng ghế có công thái học với tay ghế điều chỉnh đa hướng là lựa chọn tối ưu.

8. Kết luận

Độ cao tay ghế – một chi tiết tưởng như nhỏ bé – lại có tác động sâu sắc đến sự thư giãn của vùng vai. Việc duy trì vai trong trạng thái thư giãn không chỉ giúp giảm mỏi, tránh đau nhức mà còn bảo vệ lâu dài cho hệ cơ xương và thần kinh vùng vai – cổ – tay.

Trong bối cảnh ngày càng nhiều người dành hàng giờ mỗi ngày để ngồi làm việc, đầu tư vào một chiếc ghế có tay vịn phù hợp, có thể điều chỉnh theo cơ thể là điều hoàn toàn cần thiết. Không chỉ để thoải mái hơn, mà còn để bảo vệ sức khỏe theo cách bền vững và khoa học nhất.