Tác động đến khả năng phục hồi cơ thể khi ngồi sai ghế trong thời gian dài
Tác động đến khả năng phục hồi cơ thể khi ngồi sai ghế trong thời gian dài
Trong xã hội hiện đại, phần lớn dân văn phòng và người lao động trí óc phải ngồi liên tục nhiều giờ mỗi ngày. Ghế ngồi, tưởng chừng chỉ là vật dụng đơn thuần, nhưng thực tế lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sức khỏe toàn diện. Việc ngồi sai tư thế, đặc biệt là trên những chiếc ghế không phù hợp, không chỉ gây mỏi mệt mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng phục hồi của cơ thể sau khi làm việc hoặc nghỉ ngơi. Bài viết này phân tích chi tiết những hậu quả lâu dài mà việc sử dụng ghế sai chuẩn gây ra cho quá trình phục hồi thể chất và tinh thần.
1. Phục hồi cơ thể là gì và tại sao quan trọng?
Phục hồi là giai đoạn cơ thể nghỉ ngơi, sửa chữa các tế bào bị tổn thương, tái tạo năng lượng, điều chỉnh nội tiết và củng cố hệ miễn dịch. Quá trình này diễn ra không chỉ khi ngủ mà còn cả trong những khoảnh khắc ngắn nghỉ giải lao giữa giờ làm. Nếu môi trường làm việc, đặc biệt là ghế ngồi, không hỗ trợ tốt, toàn bộ quá trình phục hồi có thể bị gián đoạn, từ đó làm suy giảm sức đề kháng, tinh thần và hiệu suất làm việc.
»»» Bạn đang đọc: Tác động đến khả năng phục hồi cơ thể khi ngồi sai ghế trong thời gian dài
2. Những sai lầm phổ biến khi chọn và sử dụng ghế
Nhiều người thường không chú trọng đến chất lượng ghế văn phòng. Các lỗi phổ biến có thể kể đến như:
Chiều cao ghế không phù hợp khiến đầu gối và hông không tạo thành góc vuông, gây áp lực không đồng đều lên chân và lưng dưới.
Ghế không có tựa lưng đúng độ cong làm cột sống phải chịu gánh nặng, ảnh hưởng đến quá trình tái tạo đĩa đệm.
Không có tay vịn hỗ trợ khiến vùng vai và cổ luôn trong trạng thái gồng cứng.
Chất liệu ghế quá cứng hoặc quá mềm gây ức chế tuần hoàn máu, làm cơ thể khó thư giãn.
Không có đệm lưng hay hỗ trợ thắt lưng khiến cột sống dễ bị lệch trục khi ngồi lâu.
Những yếu tố trên nếu không được điều chỉnh kịp thời sẽ cản trở khả năng phục hồi của cơ thể sau mỗi đợt làm việc.
3. Tác động lên hệ cơ xương khớp
Khi ngồi sai tư thế, các nhóm cơ vùng lưng, cổ, vai và hông phải hoạt động quá mức để giữ thăng bằng. Sự căng thẳng kéo dài này làm tăng nguy cơ bị viêm cơ, cứng khớp và thoái hóa sớm.
Cơ thể cần thời gian phục hồi sau khi chịu tải trọng. Tuy nhiên, nếu ghế không hỗ trợ đúng điểm tựa, quá trình này không thể diễn ra hiệu quả. Đặc biệt, các đĩa đệm cột sống – vốn đóng vai trò như bộ giảm xóc – cần có sự giãn nở, hấp thụ dinh dưỡng trong quá trình nghỉ ngơi. Khi ngồi sai, không chỉ ngăn chặn điều này mà còn gây ra nguy cơ thoát vị đĩa đệm, khiến phục hồi trở nên vô cùng khó khăn.
»»» Xem thêm bài viết: Ảnh hưởng của ghế đến khớp háng khi ngồi lâu
4. Ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn và trao đổi chất
Một chiếc ghế sai chuẩn có thể gây tắc nghẽn lưu thông máu ở các vùng như mông, đùi và chân. Khi các mạch máu bị ép chặt trong thời gian dài, quá trình cung cấp oxy và dưỡng chất cho các tế bào bị cản trở, ảnh hưởng đến khả năng phục hồi mô.
Ngoài ra, hệ bạch huyết – hệ thống chịu trách nhiệm loại bỏ độc tố – cũng hoạt động kém đi, khiến cơ thể khó đào thải chất thải sinh học tích tụ sau mỗi ngày làm việc. Tình trạng này dễ dẫn đến hiện tượng sưng phù, mệt mỏi dai dẳng và giảm sức đề kháng.
5. Tác động lên hệ thần kinh và nội tiết
Khi ghế không hỗ trợ đúng cách, đặc biệt là vùng cổ và lưng trên, các dây thần kinh dễ bị chèn ép. Điều này làm gián đoạn dòng truyền tín hiệu giữa não và cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng phục hồi tự nhiên.
Hệ thần kinh giao cảm – bộ điều khiển phản ứng căng thẳng – cũng có thể bị kích hoạt liên tục, khiến cơ thể luôn trong trạng thái cảnh giác. Hậu quả là cơ thể không thể chuyển sang chế độ thư giãn phục hồi, dẫn đến mất ngủ, khó thở và rối loạn nội tiết tố.
Các hormone như serotonin, melatonin hay dopamine cũng bị ảnh hưởng khi ngồi sai tư thế. Điều này dẫn đến giảm cảm giác thư giãn, ảnh hưởng đến giấc ngủ và tinh thần, gián tiếp kìm hãm quá trình phục hồi toàn thân.
6. Giảm hiệu quả nghỉ ngơi giữa giờ
Nhiều nhân viên văn phòng tranh thủ những giờ nghỉ trưa để nghỉ ngơi ngay tại bàn. Tuy nhiên, nếu ghế không có khả năng điều chỉnh độ ngả, tựa đầu và tựa lưng không hỗ trợ thư giãn, hiệu quả phục hồi gần như bằng không.
Thay vì cảm thấy tỉnh táo hơn sau giờ nghỉ, nhiều người lại cảm thấy nặng đầu, uể oải và đau nhức hơn – đó là dấu hiệu cho thấy ghế đang cản trở quá trình hồi phục của cơ thể.
7. Ảnh hưởng đến khả năng vận động và phục hồi chấn thương
Đối với người từng bị chấn thương – đặc biệt là vùng thắt lưng, vai hoặc cổ – việc sử dụng ghế sai có thể kéo dài thời gian phục hồi. Các mô cơ, dây chằng và khớp đang trong quá trình chữa lành rất nhạy cảm với áp lực. Ngồi sai khiến những vùng này phải chịu tải trọng không cần thiết, gây viêm trở lại hoặc tái phát chấn thương.
Thậm chí với người khỏe mạnh, việc ngồi lâu sai cách còn dẫn đến hiện tượng “mất khả năng phục hồi tự nhiên”, khi các nhóm cơ trở nên lười vận động và yếu dần đi theo thời gian.
8. Tâm trạng và khả năng tái tạo tinh thần bị ảnh hưởng
Một chiếc ghế không thoải mái khiến người ngồi luôn trong trạng thái khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng. Khi tinh thần không được thư giãn, khả năng hồi phục tinh thần, sáng tạo và trí nhớ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Cảm giác đau âm ỉ hoặc khó chịu liên tục sẽ “ngốn” nhiều năng lượng não bộ để xử lý hơn là dùng năng lượng đó để tái tạo tinh thần hoặc xử lý công việc hiệu quả.
9. Dấu hiệu nhận biết ghế đang làm gián đoạn khả năng phục hồi
Một số biểu hiện dễ thấy khi ghế không hỗ trợ phục hồi hiệu quả:
Cảm giác mệt mỏi sau khi nghỉ trưa thay vì sảng khoái.
Đau nhức vùng cổ, vai hoặc lưng dù không vận động mạnh.
Sưng chân nhẹ vào cuối ngày làm việc.
Thường xuyên mất ngủ, ngủ không sâu giấc.
Mất khả năng tập trung vào buổi chiều dù đã ăn uống và nghỉ ngơi.
Nếu bạn gặp nhiều dấu hiệu trong số trên, rất có thể chiếc ghế đang ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng phục hồi toàn diện của cơ thể.
10. Lời khuyên để cải thiện khả năng phục hồi thông qua ghế ngồi
Chọn ghế có tựa lưng cong ôm sát cột sống để giảm áp lực lên đốt sống.
Ghế có thể điều chỉnh chiều cao, tay vịn, tựa đầu giúp cá nhân hóa trải nghiệm và hỗ trợ cơ thể tốt hơn.
Nên sử dụng đệm ghế có độ đàn hồi vừa phải để tránh gây tê bì do nén mạch máu.
Chọn chất liệu thoáng khí như lưới để giữ cho cơ thể mát mẻ, hỗ trợ thần kinh tự chủ hoạt động ổn định.
Thường xuyên thay đổi tư thế ngồi và đứng dậy vận động nhẹ nhàng mỗi 45 phút.
Chiếc ghế tưởng chừng như một phần nhỏ trong không gian làm việc lại có ảnh hưởng sâu rộng đến khả năng phục hồi cơ thể, từ hệ cơ xương, tuần hoàn, thần kinh đến tinh thần. Một tư thế ngồi đúng trên chiếc ghế phù hợp sẽ giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn, giảm mệt mỏi và nâng cao chất lượng sống. Đừng đánh giá thấp vai trò của ghế – hãy xem nó là một phần quan trọng trong chiến lược chăm sóc sức khỏe dài hạn của bạn.
